Շաբաթի հյուրը Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի պատգամավոր Տիգրան Ուրիխանյանն է. 

-Պարոն Ուրիխանյան, ինչու՞ Ձեր խոստումը դեռ կատարված չէ, այսինքն՝ ինչու՞ Շարմազանովի կյանքը դեռ դժոխքի չեք վերածել, ինչպես խոստացել էիք օրեր առաջ:

-Շարմազանովը Հայաստանի հանրապետական կուսակցության, այսինքն՝ իշխող քաղաքական ուժի առանցքային դեմքերից է: Հանրապետականի քաղաքական կուրսը վարողներից է, խոսնակն է և բնականաբար հզոր, ժողովրդականություն չվայելող, բայց լծակներ և ազդեցություն ունեցող ուժ է և դժվար է պայքարել նրանց դեմ: Հուսամ, որ Շարմազանովի ոչ թե անձի, այլ իր թիմակիցների քաղաքական կուրսի դեմ պայքարը ոչ միայն ինձ է հետաքրքրում, այլև մնացած ընդդիմադիր գործիչներին, իրենց հետ անհամաձայնություն ունեցողներին: Իհարկե լավ է, որ դուք և հանրությունը ակնկալում եք, որ ես պիտի իմ ուսերի վրա կրեմ այդ ամբողջ բեռը, բայց անհրաժեշտ է հասկանալ, որ դա ոչ միայն իմ պարտականությունն է: Հասարակությունն ինքը պետք է պատասխանի հարցին, թե արդյո՞ք ՀՀԿ-ի խոսնակը դրախտային, թե՞ դժոխային պայմաններում է գտնվում: Իսկ եթե ավելի բովանդակային, ապա չեմ կարծում, որ դա հարցազրույցի թեմա է:

-Ձեր հրապարակային ելույթներում Դուք գրեթե միշտ խիստ ու բարկացած տոնով եք խոսում, իսկ բարի ու մեղմ երբևէ լինու՞մ եք: Եթե այո, ապա ո՞ր դեպքերում կամ ու՞մ հետ:

- Ինչ է ասել է տոն: Խիստ կարող են լինել ձևակերպումները, իսկ երբ ես խոսում եմ 40 տոկոս աղքատությունից, ընչազրկությունից, արտագաղթից, տնտեսական անկումից, ահռելի զարգացող տեմպեր ունեցող թալանից, ես, կարծում եք, որ պիտի մեղմ հնչերանգով և բարի ժպիտո՞վ խոսեմ դրանց մասին: Ամենևին էլ ոչ: Երբ խոսում եմ բարի ու դրական երևույթների մասին, բոլոր նրանց հետ, ովքեր տածում են իրենք իրենց հերթին մարդկանց ու իմ նկատմամբ բարություն ու կամեցողություն և առհասարակ բոլոր մարդկանց հետ, որովհետև բոլոր մարդիկ արժանի են հարգանքի՝ հենց այն պատճառով, որ մարդ են: Իսկ երբ խոսում ես կոռուպցիայից և թալանից, անհրաժեշտություն կա, այո, փոքր-ինչ խստորեն նշել բացասական երևույթները:

-Դուք երբևէ մարդ ծեծե՞լ եք: Եթե այո, ե՞րբ է դա եղել վերջին անգամ:

Չեմ կարող հիշել, որովհետև ես շատ հեռու եմ դրանից:

-Երբ Արտյոմ Խաչատրյանը հայտարարեց, որ իրեն ծեծել են, ի՞նչ ապրումներ ունեցաք: Ուրախացա՞ք, թե խղճացի՞ք:

Մոտավորապես այն նույն ջղայինությունը, երբ ընթերցեցի Արտյոմ Խաչատրյանի կայքում հայ առաքելական եկեղեցու հասցեին պիղծ և հայհոյախառն խոսքեր, երբ ընթերցեցի հայոց կաթողիկոսի և նրա ընտանիքի մասին սեռաֆիզիոլոգիական բնորոշումներ, երբ ընթերցեցի պատերազմի հերոսների և նրանց ընտանիքների մասին սեռաֆիզիոլոգիական հայհոյանքներ, երբ տեսա պոռնոգրաֆիկ բնույթի լուսանկարներ հասարակության կողմից հարգաված ու նրանց մերձավորների նկատմամբ նույն զգացումները:

-Արդյո՞ք փիար ակցիա էր պատգամավորական մանդատից Ձեր հրաժարվելը հետո փոշմանելը, թե Ձեզ ստիպել էին, իսկ հետո կարողացաք լեզու գտնել:

Լավ հարց եք տալիս, բայց դրան պատասխանելուց առաջ պիտի հստակեցնեմ, թե ինչ է պատգամավորական մանդատը առհասարակ և հայաստանյան իրականության մեջ: Եթե մեր խորհրդարանի զգալի թվով ներկայացուցիչների համար մանդատը անձեռնմխելիության հնարավորություն է, սեփական բիզնեսները ապահովագրելու հնարավորություն է, եթե դա քաղաքական կուլուարներում և միջանցքներում կամ խոհանոցում լինելու ու դերակատարում ունենալու հնարավորություն է, ապա  ձեր աչքի առաջ 5-րդ  տարին է ինձ համար մանդատը աշխատանք է: Ես այդ թվարկածս հնարավորություններից օգտվել եմ զրո անգամ: Եվ աշխատանք է ծանր, աշխատանք, ինչպես Դուք ճիշտ նշեցիք Ձեր նախորդ հարցերից մեկում, խիստ տոնայնության մեջ, տհաճ, կոնֆլիկտ առաջացնող, վտանգ առաջացնող, տհաճություններ բերող, որովհետև մեծամասամբ այդ աշխատանքը պայքարի բնույթ ունի: Իսկ հրաժարվում են աշխատանքից այն դեպքում, երբ չեն բավարարվում ընթացքով, երբ առաջանում է հոգևոր դիսկոմֆորտ և երբ նպատակին ուղղված քայլերը իրատեսականության դաշտում չեն, այսինքն՝ չեն տանում դեպի նպատակի իրականացում:

Ես հայտարարեցի, որ Գյումրիի ընտրություններից հետո հատկապես, որտեղ մենք տարանք պարտություն, չնայած շատերից ավելի բարեհաջող ավարտեցինք, շատ ավելի հզոր ու փորձառու ուժերից, բայց այդուհանդերձ ես համարում եմ դա պարտություն: Դրանից հետո ակնհայտ էր, որ շարունակել խորհրդարանում միայնակ աշխատելն անիմաստ էր: Շուրջ տասը, տասից ավելի օր տևած մանդատը վայր դնելու առթիվ լռությունից հետո տևած բանակցությունների արդյունքում, այլ պատգամավորների ու խորհրդարանական քաղաքական ուժերի հետ մենք եկանք եզրակացության, որ գնալու ենք ընտրությունների միասնաբար, համատեղ: Եվ եթե ես հաջորդ խորհրդարանում հայտվեմ նորից որպես մեկ պատգամավոր, ես չեմ շարունակի իմ պատգամավորական գործունեությունը:

Ծանուցելը չհրաժարվելու մասին ծանուցելս պայմանավորված էր նրանով, որ մենք եկանք համաձայնության մի շարք գործիչների և ուժերի հետ՝ միասնաբար շարժվելու: Իհարկե, քաղաքական օրակարգը, ձևաչափը դեռ կճշտվի, բայց ես արդեն հայտարարել եմ, որ միայնակ, այդ թվում և «Ալյանսի»  կազմում ընտրություններին չեմ մասնակցի և մասնակցելու եմ միմիայն դաշինքով, հակառակ պարագայում, թե՛ հիմա, թե՛ մի քանի ամիս հետո պատգամավորական գործունեությունս չեմ շարունակի:

-Ճի՞շտ է, որ ԱԱԾ պետը Ձեր հարազատ մորաքրոջ որդին է:

Իսկ դուք ունե՞ք մորաքրոջ որդիներ, դուստրեր, այլ բարեկամներ: Ճիշտ այդպես բոլոր մարդիկ իրավունք ունեն ունենալու բարեկամներ: Այլ բան է, որ բարեկամական կապը չի կարող ենթադրել այլ կապեր, այդ թվում փոխգործակցություն, գործնական կամ պետական մակարդակի շփումներ: Այսքանով ամեն ինչ ասված է: Հայաստանում, որտեղ ապրում են համամատաբար փոքր թվով մարդիկ, շատ շատերն են միմյանց բարեկամներ:

Լուսանկարում՝ Ազգային անվտանգության ծառայության պետ Գեորգի Կուտոյանն է

-Իր հետ մանկության, պատանեկության տարիներին մտերիմ եղե՞լ եք և հիմա ինչպիսի՞ն են պարոն Կուտոյանի հետ Ձեր հարաբերությունները:

 Ես նոր խոսեցի հարաբերությունների մասին: Բարեկամների հետ ես ունենում եմ բարեկամական կապեր, արյունակցական կապ՝ արյունակիցների հետ, պետական գործառույթների մասով հարաբերություններ չեմ ունենում բարեկամների հետ, այդ թվում ՝ նրա հետ չունեմ:

-Կուզեիք Ռոբերտ Քոչարյանը նորից դառնար մեր երկրի ղեկավարը:

 -Նախ իմ ցանկությունը երկրի ղեկավարի որևէ անձի մասին քննարկելիս առանձնապես էական չեմ համարում, որովհետև դա պիտի ցանկանա ժողովրդի մեծամասնությունը: Ես ինքս իմ հերթին կցանկանամ տեսնել երկրի պաշտոնում այն մարդուն, ում կցանկանա տեսնել մեր բնակչության իրական մեծամասնությունը: 

-Կարոտու՞մ եք Գագիկ Ծառուկյանի հետ Ձեր անցած-գնացած քաղաքական օրերին:

 Ես առհասարակ կարոտում եմ բոլոր այն մարդկանց, ում հետ անցել եմ որևէ ճանապարհ, ում հետ ունեցել եմ կապ, ում  հետ ունեմ համադրելի աշխարհայացք և բարոյական էլ չեմ համարում այն դեպքերը, երբ մարդիկ առանձնակի հատուկ թելերով, կապերով, մտերմությամբ, գաղափարով, նպատակներով իրար հետ կապված են լինում, այնուհետև ջնջում ու մոռանում են դա: Ի տարբերություն բազմաթիվ իմ գործընկերների, ես այդ ամենը հիշում եմ և ցավում եմ, որ մեր նպատակները, որոնց ուղղությամբ շարժվում էինք մեր թիմակից գործընկերներով,  մենք ժամանակավորապես այդ նպատակներին չհասանք: Հուսամ, որ կհասնենք: Այնպես որ, եթե կարճ պատասխանեմ՝ իհարկե, այո:

-Եթե Ծառուկյանը նորից վերադառնար քաղաքականություն, Դուք կվերադառնայի՞ք նրա թիմ:

- Այն, որ Ծառուկյանի վերադարձը առնվազն ամիսներ քննարկման առարկա դարձավ, ադպիսի տևողություն և ծավալ ստացավ հանրության մեջ, լրատվական դաշտում, դա ինքնին նշանակում է, որ հարցը էական ու կարևոր է: Ըստ իս, դա նշանակում է, որ նրա հեռանալուց հետո ու ոչ իշխանական ուժերի ապամոնտաժման և դեակտիվացիայի արդյունքում դաշտում առաջացած վակուումը չի լցվել: Հետևաբար անշուշտ կա անհրաժեշտություն, իսկ թե ինչ տեղի կունենա, ճիշտ կլինի քննարկել այն ժամանակ, երբ ինքը կայացնի որոշում:

-Ըստ Ձեզ խորհրդարանական ընտրություններից հետո ո՞վ է դառնալու ամենաուժեղ կամ միակ ընդդիմությունը:

- Այն ուժը, որը կկարողանա գործող իշխանությանը այլընտրանքային նախ թիմ ձևավորել, երկրորդը՝ առնվազն համարժեք պոտենցիալ ունենալ՝ նախ և առաջ ժողովրդականության իմաստով և քաղաքական իրադարձությունների զարգացման մեջ բեկում կամ շրջադարձ առաջացնելու պոտենցիալ ունենա: Այդպիսի մեկ ուժ հիմա դաշտում չկա: Դա պիտի լինի միավորում, ուրեմն՝ այն միավորումը կլինի, որում կհավաքվեն ազնիվ, պարկեշտ, սկզբունք ունեցող, դիմացինի փոխարեն սեփական անձը դնելու ունակություն ունեցող և իհարկե քաղաքական և պետական գործչի հմտությունների տիրապետող մարդիկ: 

-Ի՞նչն է Ձեզ ամենից շատ երջանկացնում և կյանքում ինչի՞ համար եք ամենից շատ շնորհակալ:

-Երջանկացնում են մտերիմ ու հարազատ մարդիկ, առհասարակ բարի և դրական կերպար ունեցող ու դրական գործեր անող մարդիկ, ում հետ հաջողվում է շփվել: Աշխատում եմ այդպիսի մարդկանց հետ մտերմություն անել: Ընտանիքիս, շրջապատիս, ընկերներիս, բարեկամներիս և մերձավորներիս գոյության համար եմ շնորհակալ:

-Ի՞նչ էիք երազում դառնալ մանուկ հասակում:

 -Բժիշկ: Ընդ որում շատ երկար տարիներ և նույնիսկ դպրոցում սովորելու տարիներին՝ 8-րդ դասարանից երկու տարի առանձնակի ուշադրություն եմ դարձրել բժշկական համալսարան ընդունվելու համար անհրաժեշտ առարկաներին, պարապել եմ կրկնուսույցների մոտ: Սակայն չեմ էլ դիմել, գնացել եմ օտար լեզուների և հետո իրավագիտության ուղղությամբ: Ափսոսում եմ:

-Ի՞նչ էին Ձեզ համար երազում Ձեր ծնողները: Ըստ Ձեզ, գո՞հ են նրանք այսօրվա Ձեր արդյունքներից:

Ծնողներս, տատիկս և պապիկս դաստիարակությանս մեջ հիմնական մի ուղղություն էին բռնել՝ ասում էին՝ կարևոր չէ, թե ինչ մասնագիտություն կունենաս, շատ կարևոր է, որ մեծանաս ու մարդ դառնաս: Դա էին երազում: 

-Ձեզ հաջողվա՞ծ քաղաքական գործիչ եք համարում, թե անհաջողություններից եք ստիպված եղել մի քանի կուսակցությունով անցնել:

 -Ես մի քանի կուսակցությունով երբեք չեմ անցել: 2000թ. համախոհ ընկերներիս հետ հիմնադրել եմ Հայաստանի առաջադիմական կուսակցությունը, որը հետո ինքնալուծարվել և միաձուլվել է Բարգավաճ Հայաստանի հետ: Երբ ԲՀԿ-ն… պիտի օգտագործեմ այդ բառը՝ քանդվեց և ես մնացի այն եզակի մարդկանցից, ով շարունակում էր նույն քաղաքական կուրսը, իսկ Բարգավաճ Հայաստանը՝ որպես այդ կուսակցության մեջ մնացած մարդկանց միավորում փոխեց իր դիրքորոշումը, այդ նույն թիմի հետ 10-ից ավելի տարիներ միասին մնացած համախոհ գործընկերների հետ վերականգնեցինք այդ քաղաքական ուժը՝ մի փոքր փոփոխված անվամբ:

-Ո՞րն է եղել ամենակարևոր խորհուրդը, որԴուք երբևէ ստացել ու փոխանցել եք:

 -Շատ են եղել այդպիսիք: Ես ականջալուր եմ լինում խորհուրդներին: Շատ եմ նաև խորհուրդներ փոխանցել, որովհետև հաճախ եմ զբաղեցրել խորհրդականի պաշտոնը տարբեր հաստատություններում: Երկու խորհուրդ կառանձնացնեմ՝ երբեք որևէ մեկին չանել այնպիսի բան, որը չէի ցանկանա, որ իմ նկատմամբ արվեր և երբեք չանել այնպիսի բան, որը կառաջացնի ինձ մոտ հոգևոր դիսոնանս:

-Ինչպե՞ս եք սովորաբար կազմակերպում հանգստյան օրերը:

- Նախ պարզենք՝ հանգստյան օրեր լինում են թե ոչ /ծիծաղում է/: Առավելագույնը օրվա վերջում է հաջողվում պլանավորել հաջորդ օրը: Մեծ հաճույք է իմ ծանրաբեռնվածության պարագայում, երբ ես կարողանում եմ իմանալ օրեր առաջ, թե կոնկրետ ժամին ինչ իրադրության մեջ եմ լինելու:

-Կա՞ մի բան, որպարտադիր է Ձեր առօրյայում աշխատանքային ժամերից հետո: 

-Երբեմն ծրագրերի մեջ է լինում օրվա ավարտին և հաջորդ օրվա սկզբին քնել:

-Երևանում ո՞ր վայրն եք սիրում ամենից շատ, որտե՞ղ եք ավելի հաճախ լինում:

-Շատ են այդպիսի վայրերը, դժվար ու երկար կլինի թվարկելը:

-Կարո՞ղ եք Ձեր ամենամտերիմ երեք ընկերների առանձնացնել և մեզ հայտնել ովքեր են նրանք:

-Կարող եմ, բայց չեմ ասի, նպատակահարմարությունից, գործունեությանս վտանգավորության աստիճանի և առանց մարդկանց համաձայնության,  նրանց մասին տեղեկություններ հայտնելու ոչ նպատակահարմարությունից: Ասեմ, որ նրանք երեքը չեն, ավելի են:

-Ինչո՞վ է զբաղվում Ձեր կինը:

-Բացառապես ընտանիքով:

-Դուք բավական հասուն տարիքում ամուսանացաք, ո՞րն էր այդքան սպասելու պատճառը:

-Աստծո պլանավորումը, ավելի ողջամիտ բացատրություն չեմ գտնում:

3 առանձին, մշտական հարցեր

-Ձեր կյանքի ամենամեծ ամոթի զգացումը ե՞րբ և ինչու՞ եք ապրել:

 -Շատ է եղել ամաչելու առիթ, բայց բարեբախտաբար ամոթի սարսափելի կամ ճակատագրական զգացումներ չեն եղել:

-Ո՞րն է ամենալավ նվերը, որ տվել եք և որ ստացել եք:

 -Կարեկցանքն ու կամեցողությունը:

-Եթե միայն մի երազանքի համար կախարդական փայտիկ ունենայիք, ինչի՞ վրա այն կօգտագործեիք:

 -Մինչև Ձեզ մոտ գալը հաղորդագրություն ստացա Գյումրիի մեր անդամներից մեկից, համենայնդեպս այդպես է նա ներկայացել, գրել է հետևյալ տեքստով՝ երեխաս հիվանդանոցում է, խնդրում եմ օգնեք: Նման բաներ ստանում եմ շատ: Առաջինը կօգտագործեի բոլոր երեխաներին առողջություն տալու, երկրորդը՝ բոլոր կարիքն ունեցող մարդկանց առողջություն տալու համար:

 

Նյութը պատրաստեցին՝ 

Մարիամ Մելքումյանը

Անուշ Մուրադյանը 

Խաչատուր Կոճիբրոյանը