«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Շատ աշխույժ, խելացի ու բարի երեխա էր: Բոլորին հասնող էր, ընկերական մեծ շրջապատ ուներ: Դպրոցում միշտ պաշտպանել է թույլերին: Տղաներին ստիպում էր, որ մարզվեն: Շաբաթ-կիրակի, չգիտեի՝ ինչու, գնում էր դպրոցի բակ: Կարծում էի, թե խաղում են, բայց իր ընկերների հուշերից պարզ դարձավ, որ հավաքել է տղաներին ու մարզել: Բոլորի կողմից սիրված ու հարգված էր Կարենս: Նա չորս երեխաներիցս ամենափոքրն է, իրեն յուրահատուկ ձևով ենք սիրել բոլորս»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Աղավնին՝ Կարենի մայրիկը:
Կարենը ծնունդով Արմավիրի մարզի Ակնաշեն գյուղից է: «Գիրքը բացել ու դաս սովորել չէր սիրում, բայց դասերին միշտ պատրաստ էր, ծնողական ժողովների ժամանակ իրեն գովում էին: Տուն էի վերադառնում ու իրեն հարցնում՝ Կարե՛ն ջան, դաս չես սովորում, բայց քեզ շատ են գովում, այդ ինչպե՞ս: «Մամա՛ ջան, դասերը լսում եմ ու պատասխանում, իսկ գրավորներս էլ աղջիկներն են գրում»»: Մայրիկն ասում է՝ սիրելի առարկաներ չուներ, իր համար յուրահատուկ տեղում էր սպորտը: Երկրորդ դասարանից Կարենն ըմբշամարտի է հաճախել: Դպրոցից հետո ուսումը շարունակել է Վ. Համազասպյանի անվան քոլեջում՝ «Բանկային գործ» մասնագիտությամբ: «Երազում էր, որ դպրոցում և քոլեջում սպորտդպրոց գործի: Անգամ իր շարադրության մեջ է այդ մասին գրել՝ շատ եմ սիրում քոլեջը, միայն լավ չէ, որ սպորտդպրոց չկա, երեխաները կկարողանային մարզվել»:
2019 թ. հուլիսին Կարենը զորակոչվում է պարտադիր զինվորական ծառայության: Ծառայում էր Մատաղիսում: Բանակից երբեք չի տրտնջացել: Բայց մայրիկը հիշում է՝ պատերազմից մեկ շաբաթ առաջ զանգերն ավելի շատ ու հաճախակի էին դարձել: «Նախքան պատերազմն սկսվելը, այդ վերջին շաբաթը շատ էր զանգում, ասում էր՝ ձեզ լավ նայեք: Եղբայրների հետ ուզում էին ավտոտեխսպասարկման կետ բացել, զրուցում էինք այդ մասին՝ բալե՛ս, կգաս, եղբայրներիդ, պապայիդ հետ միասին կաշխատեք: Իսկ Կարենն արձագանքում էր՝ տեսնենք, մա՛մ ջան, տեսնենք: Ինչ իրեն ասում էի, այդ բառն էր կրկնում: Իսկ իմ մտքով ոչինչ չէր անցնում: Կարծում եմ, որ նա գիտեր պատերազմի վտանգի մասին:
Սեպտեմբերի 26-ի առավոտյան, կեսօրին, երեկոյան զանգահարեց: Գիշերը ժամը 12-ի մոտակայքում էլի զանգահարեց, երբեք այդքան ուշ ժամի չէր զանգահարել: Կարծես վազելիս լիներ, հևալով էր խոսում: Երբ անհանգստացա, թե ինչու է այդ ժամին զանգում, ասաց, որ զանգել է բարի գիշեր մաղթելու, իր մոտ ամեն ինչ կարգին է, անհանգստանալու բան չկա. «Մա՛մ ջան, քեզ լավ նայի»: Մինչ իր բանակ գնալն անընդհատ սթրեսի մեջ էի, չէի հասկանում, թե ինչ էր կատարվում հետս: Երրորդ տղաս էր բանակ գնալու, բայց մի այլ կարգի անհանգիստ էի: Երկու ամիս հիվանդացա, Կարենս էր ինձ խնամում, ինձ ոտքի հանեց, առանց չափազանցնելու, փրկեց կյանքս: Ու երբ ծառայում էր, օրերն ու ժամերն էի հաշվում, թե երբ պետք է իր ծառայությունն ավարտվի: Շատ անհանգիստ էի»:
Սեպտեմբերի 26-ի վերջին զրույցի ժամանակ Կարենը մայրիկին հավաստիացրել է, թե ամեն բան կարգին է. «Քնի, մա՛մ ջան, ես առավոտյան կզանգեմ»: «Առավոտյան գնացի աշխատանքի, զանգահարեցին՝ Աղո՛ւն, պատերազմ է: Եկա տուն, բոլորը հավաքվել էին մեր տանը: Կարենիցս լուր էինք ուզում իմանալ, բայց ապարդյուն: Մեզ ասում էին՝ Կարենին տեսել են, Կարենը լավ է, բայց չեն կարող հեռախոսը փոխանցել, որ խոսի: Փաստորեն, սխալ տեղեկություններ էին, ստացվում է, որ մեզ խաբում էին»:
Կարենը զոհվել է սեպտեմբերի 27-ին՝ պատերազմի առաջին օրը Թալիշում: «156-րդ դիրքն առաջինն է ընդունել թշնամու հարվածը: Իրենց դիրքում վեց տղա էին եղել, մեկը փրկվել է, մյուսները զոհվել են: Տղաները պատերազմի առաջին հարվածն իրենց վրա էին վերցրել: Ողջ մնացած տղան է պատմել՝ տղաներից երկուսը զոհվեցին, երկուսը վիրավոր էին: Կարենը վիրավորներին տեղափոխել է ապահով տարածք ու շարունակել կրակ վարել. «Ես խրամատում էի, Կարենը վերևի հատվածում էր, կրակում էր: Իրեն ասում էի՝ Կարե՛ն, արի նահանջենք»: Բայց Կարենն արձագանքել է՝ բա տղե՞րքը: Կարենիս զինակից ընկերը նահանջում է: Երբ իրեն հարցրեցի՝ ի՞նչ իմացար, որ Կարենը զոհվեց, արձագանքեց՝ իր գոռոցն ու զենքի ձայնն էլ չէի լսում»: Այս բոլոր պատմությունները կարելի է գտնել «Թալիշի արծիվները» գրքում: Գրքի բոլոր նյութերը հավաքագրել է տիկին Աղավնին, դրանցում պատմվում է Կարենի մասին: Նա գրքում ներառել է նաև իր որդու հետ անմահացած տղաների անունները:
Հոկտեմբերի 4-ին Կարենի փրկված ընկերը զանգում է նրա եղբորը՝ Արմենին, ու հայտնում՝ եղբայրդ էլ չկա: «Հոկտեմբերի 3-ի լույս 4-ի գիշերը երազ տեսա: Երևի երազ էլ չէր, որովհետև չէի քնում, տեսիլքի պես մի բան էր: Տղայիս էի փնտրում, հոգնել, նստել էի հողաթմբին, գլուխս վերև բարձրացրեցի ու տեսա Հիսուսին: Նա ինձ էր նայում խղճահարված հայացքով և հանկարծ բարձրացավ վերև: Երբ արթնացա, ասացի՝ Կարենիցս լուր կգա այսօր, Կարենիս կամ Հիսուսին եմ տեսել: Առավոտյան զանգը ստացանք»:
Հոկտեմբերի 6-ին Կարենի անունը հայտնվում է զոհվածների ցուցակում: Ընտանիքն սկսում է նրա փնտրտուքը: «Չէինք հավատում, որ Կարենս չկա: Շատ ճարպիկ էր, անվախ: Քաղաքացիական կյանքում տասից ավելի երեխայի կյանք է փրկել: Մեզ մոտ գետ ունենք, գնում են լողանալու, մեքենան շուռ է գալիս, գրեթե բոլորին փրկել է խեղդվելուց: Մտածում էինք, որ իրեն ոչինչ չի կարող պատահել: Ամեն տեղ իրեն էինք փնտրում: Երբ ասում էին՝ ինչ-որ տեղ անճանաչելի երեխա կա, գնում էի այն մտքով, որ գուցե Կարենս է»:
2021 թ. հունվարի 10-ի լույս 11-ի գիշերն ընտանիքը զանգ է ստանում Հերացիից՝ ԴՆԹ համընկնում կա: «Բոլոր բարեկամներով գնացին Երևան, ճանաչելի չէր եղել տղաս, ամուսինս ասում էր՝ շատ փոքր-մոքր երեխա է: Կասկածում էինք, որ Կարենս է: Իր դիմացի ատամը մի փոքր կոտրված էր, սիրած աղջկա համար կռվի արդյունքն էր: Հաջորդ օրը ես էլ արյուն հանձնեցի, այդ ընթացքում մեծ տղաս նորից մտել էր եղբորը տեսնելու: Ատամով հաստատվեց, որ նա է, իմ ԴՆԹ հետազոտության արդյունքներին չսպասեցին: Հունվարի 14-ին տղայիս հուղարկավորեցին:
Ես էլի չէի հավատում, որ ինքն է: Մեկ տարի անցավ, թույլ չէի տալիս տապանաքար տեղադրել, ասում էի՝ Կարենիս անունն ու նկարը չպիտի լինի քարի վրա: Հետո ծնողներն ինձ ասացին՝ գնա Հերացի, այնտեղ բոլոր երեխաների նկարները կան: Հենց այնտեղ էլ նկարների միջոցով ճանաչեցի տղայիս: Աննկարագրելի զգացողություն էր: Նաև երազ էի տեսել՝ հողաթմբի մոտ նստած լալիս էի, Կարենս եկավ՝ մա՛մ, էս ի՞նչ է: Նկատի ուներ գերեզմանատեղը: Որոշեցի համոզվել, որ Կարենս է, դրանից հետո տեղադրեցինք շիրմաքարը»:
Ապրելու ուժի մասին: «Ուժ տվեց Աստված, ավելի շատ մոտեցա Աստծուն: Միշտ եմ աստվածապաշտ եղել, բայց այս չորս տարին, որ ապրում եմ, Աստծո շնորհիվ է: Կարենս էլ միշտ Աստծուն մոտ է եղել: Երբ մի բան էր լինում, ասում էի՝ Կարե՛ն, դո՞ւ ես արել, պատասխանում էր՝ չէ, մա՛մ, Աստված պապիկի արև, ես չեմ արել: Վստահ էի՝ սուտ չի խոսում:
Բոլորին օգնել է, աջակցել: Իրենից հետո մեկը գալիս ու ասում է, թե Կարենս իրենց այգում ծառ է տնկել, մյուսն էլ՝ օգնել է բակի տան պատը շարել: Թե երբ է հասցրել դա անել, չգիտեմ: Բանակից վերադառնալուց հետո ցանկանում էր միջնեկ եղբոր հետ ավտոտեխսպասարկման կետ բացել: Մեքենաներ շատ էր սիրում: Ծառայության ժամանակ «Ուրալի» վարորդ էր: Իր երազանքը մենք իրականացրեցինք, բացեցինք «Ավտոտեխսպասարկում Կարենիս մոտ»-ը: Երազում էր նաև չեմպիոն դառնալու մասին: Հիմա ամեն օր Աստծուց միայն ուժ եմ խնդրում, որ կարողանամ տղայիս բոլոր երազանքները կատարել»:
Հ. Գ. - Կարեն Գրիգորյանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» և «6-րդ ՊՇ անձնուրաց պաշտպան» մեդալներով: Հուղարկավորված է Ակնաշենի գերեզմանատանը»:
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ թերթի այսօրվա համարում: