Կարևոր իրադարձություններ

Կապիտան Գեղամ Մարտիրոսյանն ամենուր սիրված էր իր համեստության և բանիմացության շնորհիվ. «Փաստ»

01 Հունիս, 2024 08:36
Կապիտան Գեղամ Մարտիրոսյանն ամենուր սիրված էր իր համեստության և բանիմացության շնորհիվ. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

«Շատ խաղաղ, հանգիստ, լսող ու բանիմաց երեխա էր Գեղամս: Իր ամեն մի խոսքն արժեք ուներ: Դպրոցում լավ էր սովորում, ուսուցիչներն ասում էին, որ տրամաբանությունից շատ ուժեղ է: «Հայոց պատմություն» առարկան շատ էր սիրում»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Սիրուհին՝ Գեղամի մայրիկը:

 

Գեղամը ծնունդով Գեղարքունիքի մարզի Ճամբարակ քաղաքից է։ Սովորել է տեղի միջնակարգ դպրոցում: Մայրիկի խոսքերով, ցանկանում էր Երևանի պետական համալսարանի «Հանրային կառավարում» բաժինն ընդունվել, բայց ինչ-որ պահի մտափոխվում է և որոշում զինվորական դառնալ: Ընդունվել է Վ. Սարգսյանի անվան ռազմական համալսարանի Հրետանային ֆակուլտետի «Հրետանային դասակի հրամանատար» մասնագիտությամբ բաժինը: Ավարտելուց հետո անցել է զինծառայության Արցախի Արա լեռ զորամասում, հակատանկային դիվիզիոնում՝ որպես դասակի հրամանատար։

«Ամեն տարի համալսարանից նամակ ենք ստացել, որտեղ շնորհակալություն էին հայտնում Գեղամի նման որդի դաստիարակելու համար: Ամենուր սիրված էր իր համեստության և բանիմացության շնորհիվ: Սիրում էր իր մասնագիտությունը: Ութ տարի ծառայեց Արա լեռում: Հրամանատարական անձնակազմն իրենից շատ գոհ էր, առ այսօր այնքան դրական են խոսում իր մասին: 2016 թ.-ին մասնակցել է Ապրիլ յան պատերազմին: Այդ ժամանակ ստացել է կապիտանի կոչում՝ հայրենիքին մատուցած բացառիկ ծառայությունների համար: Լելե Թեփեի մարտերին է մասնակցել»: Մայրիկն ասում է՝ որդին երբեք չի պատմել իր ծառայության օրերի, պատերազմի ժամանակ կատարած սխրագործությունների մասին: Պատերազմից հետո մարտական ընկերներն են դարձել այդ պատմությունները ներկայացնողները: Գեղամին զինակից ընկերները «Կորնետի արքա» են կոչել, քանի որ փայլուն տիրապետել է իր զենքին: Տիկին Սիրուհին նշում է՝ 44-օրյա պատերազմի ժամանակ որդին եղել է Արցախի հարավային թևում՝ ամենաթեժ կետերում, զբաղեցրել է նաև հակատանկային դիվիզիոնի շտաբի պետի պաշտոնը:

«Սեպտեմբերի 27-ի առավոտյան, երբ պատերազմն արդեն սկսվել էր, զանգահարեցի, չպատասխանեց: Շատ անհանգիստ էի: Հետո զանգահարեց՝ մա՛մ, չմտածես, ես ապահով տեղում եմ, նույնը նաև Ապրիլ յան պատերազմի ժամանակ էր ասում: Այնպիսի քաջագործություններ է կատարել 44-օրյայի ժամանակ, որ պատերազմի 3-րդ օրը՝ սեպտեմբերի 30-ին, պարգևատրվել է «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով: Ասել են, որ իջնի ու պարգևատրումը ստանա, բայց այդպես էլ չի իջել, հետո պարգևը բերեցին տուն»: Հոկտեմբերի 2-ից իրեն սկսել են «Անվրեպ Գեղամ» կոչել: Մայրիկն ասում է՝ այդ օրը Հադրութի Թոզարան կոչվող հատվածում 7 տանկ է խոցել: Վերհիշում է, որ դրանից հետո մեկ ամբողջ օր որդու հետ չէր կարողանում կապ հաստատել: «Զանգահարեցի ավագ որդուս, որը ևս զինվորական է, խնդրեցի գտնել Գեղամին, բայց նա էլ չէր կարողանում կապ հաստատել ոչ միայն Գեղամի, այլ նաև մյուս տղաների հետ: Հաջորդ առավոտյան ավագ որդիս զանգահարեց՝ Գեղամը հասանելի է, նոր խոսեցի իր հետ, կարող ես զանգել:

«Մա՛մ, ինձ «ռոզիսկ» չտաս, լավ եմ, ամեն ինչ լավ կլինի»: Փորձում էի հասկանալ, թե որտեղ է, հարցեր էի տալիս, հետաքրքրվում, թե Լելե Թեփեո՞ւմ են: Ասաց՝ դրա տակն ենք, հետ ենք քաշվել: Երբ փորձեցի հասկանալ՝ Ջրականո՞ւմ են, բացասական պատասխան տվեց՝ Ջրականն էլ մերը չի: Հոկտեմբերի 6-ին անընդհատ զանգահարում էր, կարծես մի բան զգար: Բայց նաև ինձ հանգստացնում էր, ասում, որ այդ օրն ավելի խաղաղ է, հաղորդագրություններ են ստանում, գուցե պատերազմը դադարի: Հաջորդ առավոտյան դեպքը տեղի է ունեցել: Զինվորներից մեկն է պատմել. «Հադրութի և Ջրականի մեջտեղի դիրքերում էինք: Մեկը կապ է տալիս կոմբատին և ասում, որ ինչ-որ տեղ պետք է գնա: Կոմբատս ասաց, որ այդ տարածքը չի մտնելու, քանի որ երեկ է այդտեղից վերադարձել, թուրքն արդեն այնտեղ նստած է»:

Զինվորի պատմելով, կապի դուրս եկած մարդն ու Գեղամս բանավիճել են այդ հատված գնալու համար: Ռացիան անջատել է և գնացել մահվանն ընդառաջ: Տղաներին ասել է, թե գնում է, ո՞վ է գալիս իր հետ: Ես այդպես էլ չիմացա, թե ինչ է տեղի ունեցել, ինչ հանգամանքներում է զոհվել Գեղամս իր չորս զինվորի հետ»: Մայրիկը հարցեր ունի, թե ինչո՞ւ գնաց որդին այդ տեղանք, ինչո՞ւ օգնությունը չհասավ, «ինչուները» շատ են ու անպատասխան: Հոկտեմբերի 7-ին Գեղամն իր չորս զինվորի հետ անմահանում է Հորադիզում մարտական առաջադրանք կատարելիս: Նրա մարմինը «գտնում» են դեկտեմբերի 8-ին:

«Հետո ԴՆԹ հետազոտությունների փուլն էր: 2021 թ.-ի փետրվարի վերջին իրեն պահ ենք տվել մայր հողին: Թուրքերն էլ էին իրեն հուղարկավորել: Ավագ որդիս մեկնեց Ղարաբաղ, արդեն սկսվել էին որոնողական աշխատանքները: Գեղամիս մարտական ընկերները եղբորն ասել էին՝ մենք գիտենք, թե որ հատվածներում են եղել, կօգնենք, կգտնենք: Որոնողական խմբերը մտնում են այդ հատված, չորս զինվորին գտնում են, տղայիս՝ ոչ: Թուրքերը ժամանակ են տալիս որոնողական խմբերին, որ տարածքն ազատեն: Մարտական ընկերներից մեկը խնդրել է, որ մի քանի րոպե ևս ավելացնեն: Զինվորներից որոշ հեռավորության վրա Գեղամիս մարմինը հողին են հանձնած լինում: Անգամ զրույցի ժամանակ թշնամու զինվորներից մեկն ասել է՝ он настоящий герой: Թե որքան են կռիվ տվել, այդպես էլ չիմացանք: Բայց մի անգամ տղաներից մեկի հետ զրույցի ժամանակ Գեղամս ասել էր՝ հաշիվը կորցրել եմ, թե որքան զինտեխնիկա եմ խոցել, պատկերացնո՞ւմ ես, որ դրանց ձեռքն ընկնեմ, ինչ կանեն:

Գեղամս տասն օրվա ընթացքում մարտական ուղի է անցել Արցախի ամբողջ հարավով: Բոլորն են ասում՝ տեղանքն այնքան լավ գիտեր, ամեն քար ու թուփ ուսումնասիրել էր: Երազում էի գնալ Արցախ, բայց տղերքի արյունով շաղախված հողն էլ թողեցին թշնամուն, ուզում էի համբուրել հողը, որի վրա իմ որդին ոտք էր դրել, բայց դա էլ երազանք մնաց: Երբեմն, երբ կասկածներով եմ պատվում, որդիս ասում է՝ մա՛մ, երբեք չկասկածես, որ Գեղամից մասունք եկավ տուն, Գեղամի մարմինն ամբողջական էր, ես եմ նրա մարմինը տեղափոխել շտապօգնության մեքենայի մեջ և Ստեփանակերտից Հայաստան ուղարկել: Իսկ ես մտածում եմ՝ որդիս մինչև իր կյանքի վերջին օրն այդ տեսարանն աչքի առաջ է ապրելու:Սպառված եմ, երբեմն ուժերս հատում են: Բայց Գևորգիս համար եմ ապրում: Ապրեցնում է այն, որ Գեղամիս զինակից ընկերները, հրամանատարները հարգում են նրա հիշատակը և հաճախ են նրան այցելում»:

Հ. Գ. - Կապիտան, մարտկոցի հրամանատար Գեղամ Մարտիրոսյանը Արցախի նախագահի հրամանագրերով հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայության» մեդալով, պատերազմի երրորդ օրը՝ «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով: Հուղարկավորված է Ճամբարակի ընտանեկան գերեզմանատանը»:

Հոդվածն ամբողջությամբ`թերթի այսօրվա համարում:
 

Լրահոս

Դիտել ավելին