Shabat.am-ը շարունակում է իր «Շաբաթի հյուրը» հարցազրույցների շարքը: Այս  շաբաթ զրուցել ենք «Ելք» դաշինքի Վանաձորի կենտրոնական շտաբի պետ Քրիստ Մարուքյանի հետ:

-Վանաձորի ավագանու գարնանային նստաշրջանի բացման առաջին փորձը ևս ձախողվեց: Ի վերջո ի՞նչ հանգուցալուծում է ստանալու այս խնդիրը:

-Մենք ասել ենք, որ այն մեծամասնությունը, որն ապահովել է Հանրապետականի թեկնածուի հաղթանակը, ուզում ենք, որ գնա և ապահովի նաև ավագանու աշխատանքը: Եթե մարդիկ բացեիբաց ունեցել են մեկ պայմանավորվածություն և հետո թաքուն, քողարկված կերպով կայացրել են այլ որոշում, ընտրողն իրավունք ունի հասկանալու, թե ում միջոցով է ապահովվել այդ հաղթանակը, ովքեր են որպես ընդդիմություն հանդես եկող, Հանրապետականին քննադատող ընտրարշավներ իրականացնող մարդիկ, որոնք հետագայում ինչ-ինչ պայմանավորվածությունների արդյունքում կարող են զիջել իրենց դիրքորոշումները: Ընտրողը պետք է հասկանա՝ ու՞մ է ընտրում և ինչի՞ համար:

Նրանք, ովքեր նախկինում ձայն են հավաքել որպես ընդդիմություն կամ  հակառակ բևեռ Հանրապետականին, այս անգամ, չեմ կարծում, որ նման հաջողության կհասնեն: Մեր բոյկոտի հիմնական իմաստը եղել է դա: Շարունակաբար նիստեր չգումարելով՝ մեղքը բարդելը 10 հոգանոց խմբակցության վրա որևէ արդարացում կամ հիմնավորում չի կարող ունենալ:

-Իրականում տվյալ իրավիճակը վնասու՞մ է համայնքի կառավարմանը, թե՞ իշխանություններն են այս տեսակետը շրջանառության մեջ դրել:

-Մի քանի անգամ պարոն Ասլանյանի շուրթերից լսել ենք, որ նա կատարում է օրենքով իրեն տրված լիազորությունները, որևէ բան որևէ կերպ իրեն չի խագարում և այլն: Եթե լիներ այնպես, որ ավագանին անիմաստ կառույց լիներ, ապա Սահմանադրությամբ չէինք ունենա այդ կարգավորումը: Բայց քանի որ այդ ինստիուտը կա, և այն պետք է ապահովի քաղաքի կառավարումը, դրա նկատմամբ վերահսկողությունը, որոշումների կայացումը և այլն, ուրեմն մենք ունենք դրա անհրաժեշտությունը:

Նման իրավիճակի վնասելը կարելի է դիտարկել ավագանու քննարկմանը և հաստատմանը ենթակա՝ բյուջեի, զարգացման ծրագրերի կամ դրանց հետ կապված հարցերի համատեքստում: Հիմա մենք չունենք այս տարվա համար հաստատված բյուջե, և ըստ Բյուջետավորման մասին օրենքի՝ ծախսերը կատարվում են նախորդ տարվա բյուջեի համամասնությամբ և չափերով: Այսինքն, եթե նրանք փոփոխությունների ջատագով են, և Հանրապետականը ուզում է ցույց տալ, որ կարող է լավ, արդյունավետ կառավարում իրականացնել, շատ լավ հնարավորություն կա դա անելու:

Փոխանակ մենք նմանատիպ բաներ տեսնենք, որոնք կապացուցեն, որ այո, իրականում մենք ունենք նոր էջ Վանաձորում, մենք տեսնում ենք ընդամենը մեղադրանքներ, որոնք հնչում են մեր հասցեին. այն, որ քաղաքում ձյունը չի մաքրվում, ավագանու նիստերի չկայացման արդյունքն է կամ այն, որ աղբը չի տեղափոխվում. դա ևս բոյկոտի հետևանք է:

-Ձեր եղբոր՝ Էդմոն Մարուքյանի և Նիկոլ Փաշինյանի համագործակցությունը տարօրինակ չէ՞ այն  դեպքում, երբ Փաշինյանն ամիսներ առաջ Մարուքյանին մեղադրում էր իշխանության հետ համագործակցության մեջ:

-Նրանք այդ հարցին բազմիցս անդրադարձել են, և դրա  մասին նշվել է, որ այդ ժամանակահատվածում՝ նախընտրական քարոզչության մեջ, կոնկրետ «Քաղաքացիական պայմանգիր» կուսակցությունն ընտրել է ռազմավարություն, որը հետո, ինչպես նրանք հայտարարել են, սխալ է եղել: Այդ սխալն ուղղելու համար այժմ տեղի է ունեցել այն միավորումը, որի պահանջարկը կար նաև այն ժամանակ: Մենք ընտրողներից ստանում էինք արձագանքներ, որ ավելի լավ ՝ միավորված հանդես գանք:

Մարդիկ ունեն սխալվելու և իրենց սխալները շտկելու հնարավորություն: Եթե ՏԻՄ ընտրություններից առաջ լիներ նմանատիպ միավորում, այլ պատկեր կարող էինք ունենալ հենց ՏԻՄ ընտրություններում: Հիմա այդ սխալն ուղղելու ժամանակն է եկել, կայացել է մի միավորում, որը Հայաստանում առաջին, և կարելի է ասել, միակ նորմալ դաշինքն է, որը ձևավորվել է իրական կուսակցություններից և իրական գաղափարական  հենքի վրա և ոչ թե անձերի շուրջ կամ անձերով պայմանավորված:

-Ինչպե՞ս եք գնահատում «Ելք» դաշինքի շանսերն առաջիկա խորհրդարանական ընտրություններում:

-Շատ լավ եմ գնահատում: Մենք հիմա ՏԻՄ ընտրություններից սահուն անցում ենք կատարում «Ելք»-ի  այժմյան գործողություններին, որի մասին լավ կլինի խոսեն դաշինքի կողմից առաջադրված թեկնածուները կամ կենտրոնական գրասենյակը, որն իրականացնում է ընդհանուր գործողությունների համակարգում:

- «Ելք» դաշինքի նախընտրական գործընթացներում ի՞նչ դերակատարություն ունեք:

-Ես համակարգում եմ այս նախընտրական շտաբի աշխատանքները:

-Հաղթելու դեպքում դաշինքը խոստանում է, որ առաջնագծում մարտական հերթապահություն կիրականացնեն միայն պայմանագրային զինծառայողները՝ հատուկ աշխատավարձով: Որքանո՞վ է դա իրատեսական:

-Դա մեր ծրագրային կետերից մեկն է, իսկ մեր ծրագրային կետերի մեջ ոչ իրատեսական բան չկա: Դա չի նշանակում, որ հենց ընտրվելուց անմիջապես հետո նման բան կարող է տեղի ունենալ: Խոսքը գնում է այն գաղափարների, այն տեսլականի մասին, որի շուրջ կառուցված է մեր ծրագիրը: Եթե կունենանք իշխանական բավարար լծակներ այդ ծրագիրն առաջ տանելու համար, ապա մենք կմտածենք և կգործենք այդ ուղղությամբ:

-Շատերի կարծիքով եվրոպական երկրներում իրեն արդարացրած ռեյտինգային ընտրակարգը Հայաստանի նման փոքր երկրում ներդնելը սխալ էր: Դուք ի՞նչ կարծիքի եք այս մասին:

-Դա ընդամենը թաքցված մեծամասնական համակարգն է, որովհետև եթե գնայինք դասական համամասնական ընտրությունների, իշխանությունները տեղերում հաղթելու որևէ շանս չէին ունենա: Իսկ հիմա մենք տեսնում ենք նախորդած ՏԻՄ ընտրությունների փորձը, երբ ընտրություններն անձնավորվում էին, ընդհանրապես չէր խոսվում կուսակցության մասին, որովհետև Հանրապետականի անունը որևէ մեկը չի ուզում լսել: Բայց երբ ներկայացնում են անձանց՝ որպես բարերար, բիզնեսմեն, ներդրող, կարծես նրանք կապ չունեն ՀՀԿ-ի հետ, այդ դեպքում նրանց անվան ետևում թաքցնելով ՀՀԿ-ին՝ կուսակցության համար ձայներ է հավաքում հենց այդ անհատը: Մենք դա փորձում էինք բացատրել ՏԻՄ-ի նախընտրական շրջանում: Հիմա էլ նույն բանն է տեղի ունենում և դա, կոպիտ ասած, փորձարկում էր այս մեծ ընտրությունների համար:

-Բազմաթիվ քննադատությունների արժանացավ «Ռեինկարնացիա » խմբի՝ ՀՀԿ-ին գովազդող տեսահոլովակը, որում նկարահանվել են հայտնի դեմքեր, անգամ երկրի վարչապետը: Ի՞նչ եք կարծում, նման ձևով տարվող քարոզարշավը մարդկանց չի՞ մղի քվեարկել ՀՀԿ-ի օգտին:

-ՀՀԿ-ի ձեռագիրն արդեն մի քանի անգամ տեսել ենք: Նրանք փորձում են քողարկել այն արատավոր երևույթները, որոնք տեղի են ունեցել իրենց կառավարման ընթացքում: Դրական ընկալում ունեցող մարդկանց մղելով առաջին պլան՝ նրանց ետևում փորձում են թաքցնել չարաշահումները, կոռուպցիան, հենց նույն չարաշահումները բանակում, որոնք տեղիք են տվել տարատեսակ խնդիրների և վարչապետի՝ հանցագործության մասին արված հայտարարությանը:

Մենք առաջին անգամը չէ, որ տեսնում ենք դա, և հետևաբար նորություն չէ, որ Հանրապետականը, հասկանալով, թե ինչ վատն է իր մասին ընկալումը, փորձում է դրական մարդկանց միջոցով լղոզել և ծածկել այդ պատկերը՝ ցույց տալով, որ իբր իրենք նաև այս տեսակն են ներկայացնում: Իրականում, սակայն, այդ տեսակը որևէ դերակատարում չունի որոշումների կայացման և քաղաքականության մշակման մեջ:

-Ընտրությունների մասնակցող բոլոր քաղաքական ուժերը մարդկանց բարեկեցություն և անվտանգ հայրենքի են խոստանում: Ո՞ւմ պետք է հավատա ընտրողը:

-Ընտրողն ունեցել է շանս և հնարավորություն 17 և ավելի տարիներ տեսնելու Հանրապետական իշխանության և այն բոլոր մարդկանց կառավարումը, որոնք ժամանակին եղել են իշխանության կազմում: Հետևաբար, այն մարդիկ, ովքեր եղել են իշխանության մաս, այսօր որևէ իրավունք չունեն ասելու, թե այսինչը վատ է և մենք ցանկանում ենք անել այնինչ բանը: Տվյալ մարդը կամ կուսակցությունն ունեցել է հնարավորություն ցույց տալու կառավարման իր մոտեցումը, գաղափարները և տեսլականը, ինչը, սակայն, իր պաշտոնավարման ընթացքում տեղի չի ունեցել: Եվ հիմա գալ, ասել՝ «Մենք սկսել ենք մտածել այս ուղղությամբ», դա իրականության հետ որևէ աղերս չունի:

«Ելք» դաշինքի ներկայացրած տեսլականում շեշտադրումները կատարվում են հետևյալ կերպ՝ մնացած բոլոր ուժերին, հարգելի՛ ընտրող, փորձելու և տեսնելու հնարավորություն ունեցել եք: Իսկ այս մարդկանցից որևէ մեկն իշխանության մեջ չի եղել՝ բացառությամբ Արամ Սարգսյանի, որը վեց ամիս պաշտոն է զբաղեցրել, բայց նրա նկատմամբ գոյություն չունի մեղադրանք՝ որևէ աղմկալի, պետական հափշտակության, սեփականություն դիզելու կամ նմանատիպ այլ հարցերում:

-Ինչպե՞ս են ձևավորվել «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցության ֆինանսական միջոցներն այն դեպքում, երբ Դուք երբևէ պետական պաշտոններ չեք զբաղեցրել, բիզնեսներ չեք ունեցել:

-Պետական պաշտոններ զբաղեցնելուց ավտոմատ կերպով բխում է ռեսուրսներ ունենալը, ճիշտ եք ասում: Մենք առաջին ուժն ենք եղել՝ որպես կուսակցություն, որը Հայաստանում քաղաքականության մեջ իրականացրել է դրամահայթայթման մշակույթը: Դրանից հետո նմանատիպ փորձեր եղել են նաև «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության կողմից:

Դրա միջոցով մենք նաև մասնակից և ներդրող ենք դարձնում ընտրողին հենց քաղաքական գործընթացների մեջ, որովհետև երբ դու քո ֆինանսական ռեսուրսները ներգրավում ես մեկ կամ երկու աղբյուրից, սկսում ես ծառայել նրանց: Երբ դա դիվերսիֆիկացվում է և դրա մեջ մասնակցության առյուծի բաժինը կամ ամբողջն ընկնում է հենց ընտրողի վրա, այդ դեպքում դու պատասխանատու և հաշվետու ես այդ ընտրողին:

Ինչ վերաբերում է նրան, թե ընտրությունների համար մեծ ռեսուրսներ են պետք, դա իրականում միֆ է, որը դարձյալ տարածվել է իշխանությունների կողմից: Այդ շարքում է նաև՝ իշխանությունը կեղտոտ բան է, դուք դրա հետ գործ չունեք և այլ միֆեր: Այսինքն, դրանով մարդկանց փորձել են անընդհատ ետ պահել ընտրական գործընթացներից: Բայց իրավիճակն այլ է, երբ ընտրակաշառք չես բաժանում, չես կատարում «ներդրումներ», որ հետո դա որպես պրոդուկտ վաճառես նույն ընտրողին:

Ընտրական գործընթացների կազմակերպման համար մենք ունեցել ենք նվազագույն ռեսուրսներով առավելագույն արդյունք ապահովելու փորձ և այն կիրառում ենք նաև հիմա: Անցած ՏԻՄ ընտրությունների ընթացքում ծախսել ենք մոտավորապես 10 մլն դրամի կարգի գումար և ունենք 10 ավագանու անդամ «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցությունից Վանաձորի ավագանու կազմում: Հանրապետական կուսակցությունը ծախսել է ասենք, չգիտեմ, մի քանի հարյուր հազար դոլար և ավելի, ունի ավագանու 13 անդամ: Այսինքն, նաև ծախսելու և ծախսի արդյունավետության առումով մենք ունենք տարբեր մոտեցումներ: Կարելի է շատ քիչ ռեսուրսներով, նվիրյալ և անշահախնդիր կերպով աշխատող մարդկանց միջոցով  հասնել շատ ավելի մեծ արդյունքների, քան փողով գնվող ինչ-որ բաների դեպքում:

Նյութը պատրաստեցին՝ 

Մարիամ Մելքումյանը

Խաչիկ Էլլոյանը