«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Փողոցում ինձ պատահական է տեսել: Պատմում էր, որ այդ օրն անգամ դեմքս չի տեսել, բայց համակրանք է զգացել և քայլելով «ճանապարհել» է ինձ մինչև տուն: Բայց մի պահ ընկերոջն է հանդիպել և կորցրել ինձ իր տեսադաշտից: Մի քանի ամիս անց կրկին պատահաբար տեսնում է փողոցում, այդ օրը պետք է ընկերոջ հետ հանդիպեր, բայց զանգահարում է նրան, չեղարկում հանդիպումը: Այդ օրվանից էլ սկսվեց մեր շփումը»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Տաթևը՝ Նվերի կինը:
Ամուսնու բնավորության մասին խոսելիս նշում է՝ զուսպ էր, համեստ ու ինքնամփոփ: «Այնքան բառեր կան իրեն նկարագրելու համար»: Տաթևն ու Նվերը ծնունդով Արցախից են: Նրանք ընտանիք են կազմել 2008 թվականին: Այն զույգերից էին, որոնք ամուսնացան Արցախում տեղի ունեցած մեծ հարսանիքի ժամանակ: Այդ հարսանիքի ընթացքում ընտանիք կազմեց 674 զույգ: «Չնայած Նվերը չէր ուզում, բայց իրեն համոզեցի, ասացի՝ պատմական իրադարձության մի մաս ենք կազմելու»:
Կապիտան Նվեր Ավանեսյանը 1996-2016 թթ. ծառայել է Արցախի Հանրապետության պաշտպանության բանակում, սկզբում՝ որպես ժամկետային զինծառայող, այնուհետև՝ դասակի ավագ սպա, դասակի հրամանատար և մարտկոցի հրամանատար: 2016 թվականին մասնակցել է Ապրիլ յան քառօրյա պատերազմին, աչքի է ընկել հակառակորդի ավտոշարասյան և կրակային կետերի ոչնչացմամբ: 2016 թ. նոյեմբերի 26ին երկարամյա ծառայության համար անցել է կենսաթոշակի: Սկզբնական շրջանում ծառայել է Հայկազովի զորամասում, հետո տեղափոխվել «Մարտունի 3»:
«Ժամկետային ծառայության ժամանակ աչքի է ընկել ճշգրիտ հաշվարկներ կատարելու իր կարողությամբ: Այդ ժամանակ նպատակ չուներ ծառայությունը պաշտպանության բանակում շարունակելու, բայց իր բարեկամներից մեկը, որ զինվորական էր, Նվերի ընտանիքին ասել էր՝ լավ հրետանավոր կլինի, համոզեք, թող քննությունները հանձնի, շարունակի ծառայությունը: Քննություններին մասնակցում է, դիտմամբ վատ գրում, որ ցածր գնահատական ստանա: Այդ զինվորականն իրեն ասել էր՝ կարող ես, ինչո՞ւ չես ուզում այս ուղիով շարունակել: Նվերն արձագանքել էր, որ իրեն դա չի հետաքրքրում, ուզում է այլ աշխատանքով զբաղվել: Բայց իրեն ասել էին՝ քո տեղն այստեղ է: Կրկնակի քննություններ էր հանձնել, բարձր գնահատականներով անցել ծառայության: Սկզբում ենթասպա էր, հետո աստիճանաբար կոչումներ ստացավ»:
Տաթևն ասում է՝ միշտ հպարտացել է, որ ամուսինը սպա է, ծառայում է հայրենիքին. «Միշտ իրեն ասում էի՝ հանդիպման գալիս համազգեստդ մի փոխիր: Բարձրահասակ էր, զինվորական համազգեստն իրեն այնքան շատ էր սազում, այն հարգանք ու վստահություն էր ներշնչում»:
Նվեր Ավանեսյանի մարտական ուղին փաստում է. «2020 թ. սեպտեմբերի 27-ին հակառակորդի կողմից սանձազերծված մարտական գործողությունների ժամանակ պահեստազորի սպա, կապիտան Նվեր Ավանեսյանը ներկայացել է պաշտպանության բանակի թիվ N զորամաս և զբաղեցրել Դ-20 հրետանային դիվիզիոնի 1-ին հրետանային մարտկոցի կառավարման դասակի հրամանատարի պաշտոնը:
Այդ ժամանակ հրետանային մարտկոցը գտնվում էր Վազգենաշեն գյուղի հարակից տարածքի կրակային դիրքերում։ Ներկայանալով կրակային դիրք՝ վերադաս հրամանատարությունը նպատակահարմար է գտնում կապիտան Ավանեսյանին նշանակել 1-ին հրետանային մարտկոցի 2րդ կրակային դասակի հրամանատարի պաշտոնում: Կրակային դիրքում դասակի ուժերով ոչնչացրել և ճնշել է հակառակորդի կենդանի ուժը և կրակային միջոցները, նաև տանկային շարասյուներ ու կրակային դիրքեր»: Տաթևը վերհիշում է սեպտեմբերի 27-ը:
«Պատերազմն սկսվեց, սկսվեց նաև քաղաքի ռմբակոծումը: Մեզ առավոտյան իջեցրեց նկուղ և հաղորդագրություն ստացավ հեռախոսին, որ հավաք է սկսվել: Ինչպես բոլորը, ես էլ ասացի՝ սպասիր, կկանչեն, նոր կգնաս: Նվերն արձագանքեց. «Պարտադիր պետք է գնամ, ես որ չգնամ, ով պիտի գնա: Գնամ, որ իմ երեխեքը չգնան»: Զինկոմիսարիատ էր գնացել, հետո տուն եկավ հագուստ վերցնելու ու ասաց, որ մեր կնքահոր՝ Նորիկի հետ է, ամեն ինչ նորմալ է: Դա ինձ կարծես հանգստություն փոխանցեց, որովհետև իրենք կես խոսքից իրար հասկանում էին: Առհասարակ, Նվերի համար հանգիստ էի, վստահ, ի վերջո, այդքան տարվա զինվորական էր: Այդ ժամանակ եղբայրս էլ էր առաջնագծում, ավելի շատ իր համար էի անհանգիստ»:
Կապիտանի մարտական ուղին փաստում է. «2020 թ. հոկտեմբերի 5-ին Վազգենաշենի կրակային դիրքերից մարտկոցը կատարել է երթ դիվիզիոնի կազմում դեպի Հադրութի շրջանի ջրաշխարհի հարակից տարածք։ Երթի նախապատրաստման և շարժման ժամանակ կապիտան Ավանեսյանն անվտանգ իրականացրել է դասակի տեղափոխությունը նշված դիրք և կազմակերպել կրակային դիրքի զբաղեցումը: 2020 թ. հոկտեմբերի 6-ի առավոտյան մարտկոցը նշված տեղանքից տեղափոխվել է 9-րդ կիլոմետր կոչվող հատված և այնտեղ, զբաղեցնելով կրակային դիրք, մասնակցել մարտական գործողություններին:
Կապիտանը գործնականորեն լավ էր տիրապետում իր մասնագիտական գիտելիքներին և լավ պատրաստվածության շնորհիվ դասակի ուժերով այդ կրակային դիրքից ոչնչացրել է հակառակորդի 7 անվավոր տեխնիկա, 4-ից ավելի հրետանային կրակային դիրքեր ու տասնյակից ավելի հետևակ: 2020 թ. հոկտեմբերի 8-ին հակառակորդի ակտիվ հրետակոծության և ԱԹՍների կրակի տակ Ավանեսյանն իր դասակի անձնակազմի հետ մարտկոցի կազմում տեղափոխվել է Հադրութի շրջանի ջրաշխարհի հարակից տարածք, հոկտեմբերի 9ին մարտկոցը իրականացրել է երթ դեպի Ջուվառլու կոչվող տեղանք և զբաղեցրել կրակային դիրք: Այստեղ կապիտանը մեծ ներդրում է ունեցել կրակային դիրքի կահավորման և կրակի նախապատրաստման գործընթացում: Մինչև հոկտեմբերի 10-ը ևս իր ակտիվ մասնակցությունն է ունեցել հակառակորդի զրահատեխնիկայի, մեքենաների և անձնակազմի շարասյուների առաջխաղացման կասեցման ու խոցման գործում…»:
Հոկտեմբերի 10-ին է եղել Նվերի ու ընտանիքի վերջին զրույցը: Տաթևն ասում է՝ հրաժեշտի զրույցն էր: «Զանգեց՝ ի՞նչ եք անում, արձագանքեցի՝ երեխաների հետ լոտո ենք խաղում: Հարցրեց՝ կարողանո՞ւմ ես պահել, դրական պատասխան տվեցի: «Դե լավ կպահես»: Հետո ասաց՝ հեռախոսը տուր Էդուարդին: Մեր մեծ տղան է: Իրեն էլ ասաց. «Բալես, լավ կսովորես, մամային էլ լավ կպահես: Դավիթին էլ նույնը փոխանցի»: Դավիթն էլ մեր փոքր տղան է: Քույրս հարցրեց՝ կարո՞ղ է վտանգավոր տեղում են, հրաժեշտ է տալիս:
Նա կանխազգացել էր, որ մի բան այն չէ, իսկ ես վստահ էի, որ իրեն բան պատահել չի կարող, նա գալու է»: Կապիտան Ավանեսյանի մարտական ուղուց. «2020 թ. հոկտեմբերի 11-ին, ժամը 05:00-ի սահմաններում դասակի անձնակազմի հետ միասին մարտկոցի, դիվիզիոնի կազմում նորից տեղափոխվել է Ջուվառլու կոչվող տեղանքի կրակային դիրքեր և սկսել մարտկոցի կազմում ակտիվ մասնակցություն ունենալ ռազմական գործողություններին: 2020 թ հոկտեմբերի 11-ից 12-ն ընկած ժամանակահատվածում կապիտան Ավանեսյանը իր դասակի ուժերով հակառակորդին պատճառել է զրահատեխնիկայի՝ երկու, ղեկավարման կետի՝ հինգ, կրակային դիրքի՝ մեկ ու տասնյակից ավելի հետևակի կորուստներ: Հոկտեմբերի 12-ին՝ ժամը 17:00-ի սահմաններում հակառակորդի հատուկ նշանակության խմբերի ներթափանցման ժամանակ կապիտանն իր դասակի և մարտկոցի անձնակազմի հետ միասին խիզախորեն և արիաբար մարտնչել է հակառակորդի դեմ ու քաջի մահով ընկել»:
Նվերը զոհվում է հոկտեմբերի 12-ին Ցորի տղաների հետ: «2020 թ. դեկտեմբերի 21-ին իրեն «գտել» ենք»: Հուղարկավորված է Արցախում՝ Եղբայրական գերեզմանատանը: «Ցավալի է, որ չենք կարող իրեն այցելել»: Հիմա Տաթևին ապրելու ուժ տալիս են որդիները: «Մեկն արտաքինով է նման Նվերին, մյուսն էլ՝ շարժուձևով»:
Հ. Գ.-Կապիտան Նվեր Ավանեսյանը 2011 թվականին պարգևատրվել է «ՀՀ Զինված ուժեր 20 տարի» հոբել յանական մեդալով: Արցախի նախագահի հրամանագրով հետմահու պարգևատրվել է «Արիության համար» մեդալով և «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով:
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ թերթի այսօրվա համարում։