Այսօր՝ նոյեմբերի 23-ին, ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Արարատ Միրզոյանի ծննդյան օրն է։ Ներկայացնում ենք Արարատ Միրզոյանի արխիվային հարցազրույցը՝ թավշյա հեղափոխությունից առաջ։ 

-Պարո՛ն Միրզոյան, ինչու՞ որոշեցիք մուտք գործել քաղաքականություն: Ումի՞ց եք ստացել խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցելու առաջարկը:

-2004թ.-ից քաղաքացիական շարժումների մասնակից եմ: Գրեթե ոչ մի շարժում բաց չեմ թողել: Նաև, թե՛ որպես լրագրող, թե՛ որպես վստահված անձ՝ 1999թ.-ից սկսած մասնակցել եմ ընտրություններին։ Ի վերջո հասկացա, որ այն հարցերը, որոնք առկա են, քաղաքացիական շարժումներով դժվար է լուծել, անհրաժաշետ է համակարգային, համալիր մոտեցում, իսկ դրա ճանապարհն ուղիղ դեպի քաղաքականություն գնալն է: 2013թ.-ից հետո Նիկոլ Փաշինյանի և մյուս ընկերներիս հետ նախաձեռնեցինք «Քաղաքացիական պայմանագիր» միավորումը, այնուհետև՝ կուսակցությունը: Այնպես որ, իմ մուտքը քաղաքականություն տրամաբանական է: ՔՊ վարչության անդամ եմ։ Պատգամավոր առաջադրվելու առաջարկ որևէ մեկից չեմ ստացել: ՔՊ-ն գործող քաղաքական գործիչներից կազմված մեծ խումբ ունի, ճիշտ է՝ նրանցից շատերը պատգամավոր չեն, բայց շատ լրջորեն զբաղվում են քաղաքականությամբ: ՔՊ-ն երևի թե այն կուսակցությունն է, որտեղ ցուցակ ձևավորելը շատ դժվար էր, քանի որ անդամները բոլորը լավն են:   

-Դաշինքը ընտրություններում հավաքեց 7% ձայն, Ձեզ գոհացնու՞մ է «ԵԼՔ»-ի այս արդյունքը:

-Ես շատ ավելին էի սպասում, բայց պետք է հաշվի առնել, որ մենք նորաստեղծ միավոր ենք: «Լուսավոր Հայաստանն» ու ՔՊ-ն բազմամյա պատմություն չունեին, թեև գործիչները փորձառու են,  և «ԵԼՔ» դաշինքն ինքն էլ մի քանի ամսվա պատմություն ունի: Նաև, հասարակության մեջ կար որոշակի ապատիա և անվստահություն ընտրությունների ինտիտուտի նկատմամբ։ Սրան գումարած՝ վարչական լծակների գործադրման հետևանքով, ընտրակաշառքով կամ այլ կերպ շատերը գնացել և ընտրել են Հանրապետականի թեկնածուներին։ Եթե հաշվի առնենք այս բոլոր գործոնները, ապա «ԵԼՔ»-ը բավարար չափով ձայներ է հավաքել: 

-Ընտրություններից առաջ տեղի ունեցած զինված հարձակումը ոմանց պնդմամբ Ձեր դաշինքի կազմակերպած շոուն էր՝ ավելի շատ ձայներ ստանալու համար: Ի՞նչ կասեք այս մասին:

-Անկեղծ ասած այդ օրերին այնքան զբաղված եմ եղել, որ չեմ հետևել, չեմ հանդիպել այդ վարկածին: Դա ծիծաղ է առաջացնում: Չեմ էլ կարծում, որ իշխանություններին կամ որևէ անձանց ներկայացնողների  կողմից էր կազմակերպված: Ավելի շատ ինչ-որ մեկն ինքնագործունեություն  է արել և ավելի շատ վնաս հասցրել, քան՝ օգնել: Ամենակարևորն այն է, որ «ԵԼՔ»-ը պաշտպանվել գիտի և ոչ ոք չի կարող նրան վնաս հասցնել, հարձակվել և անպատիժ մնալ: Այդպես էլ «ԵԼՔ»-ը պաշտպանել և պաշտպանելու է այն մարդկանց քվեները, ովքեր վստահել են «ԵԼՔ»-ին:  

-Ըստ Ձեզ՝ արդար ընտրություննե՞ր էին, հաշվի առնելով, որ դիտորդները մի շարք խախտումներ են հայտնաբերել:

-Կարծում եմ այդ հարցը պետք է մանրամասն վերլուծել, քանի որ խնդիրը միայն այնտեղ չէր, որտեղ մենք էինք փնտրում։ Այո՛, բնականաբար հիմնական խնդիրը իշխանությունների մեջ է, սակայն դրանից դուրս՝ հասարակության մեջ ևս խնդիրներ կան: Մարդիկ 5 տարի շարունակ բողոքելով և հայհոյելով իշխանություններին՝ ի վերջո գնացել ընտրել են նրանց: Ասում եք ՝ արդար։ Արդար կլիներ, եթե Հանրապետականները հեռանային իշխանությունից, արդար կլիներ, եթե այն մարդիկ, ովքեր դժգոհ են, այդպես էլ քվեարկեին: Մյուս կողմից, եթե հարցին փիլիսոփայորեն նայենք, գուցե հակասական հնչի,  բայց արդյունքները  կարելի է նաև արդար համարել, քանի որ մարդիկ գնացել և այսպես քվեարկել են:

Այս առումով այս ընտրությունները էական բան փոխեցին։ Ավելին, համոզված եմ, որ որոշ ժամանակ անց կհասկանանք, որ այս ընտրությունները բեկումնային են եղել Հայաստանի պատմության մեջ: Վստահ եմ, որ այժմ շատ շատերը հասկացան, որ իրենց մեկ ձայնը կարող է որոշիչ լինել, որ ընտրությունների մեխանիզմն այնուամենայնիվ աշխատում է, որքան էլ որ իշխանությունները ջանան ազդել վերջնական պատկերի վրա: 

- Ինչու՞ Էդմոն Մարուքյանը հայտարարեց, որ ընտրություններն անցել են առանց էական խախտումների, իսկ Արամ Սարգսյանն ասաց, որ ընտրությունները կեղծվել են: Մի՞շտ են Ձեր առաջնորդների տեսակետները այսչափ իրարամերժ:

-Մեզ մոտ քննարկումներ միշտ լինում են, հնչում են նաև իրարամերժ տեսակետներ, բայց մենք գալիս ենք ընդհանուր եզրակացության: Կոնկրետ այդ մեջբերման պարագայում Արամ Սարգսյանը, որքան հիշում եմ, պարզապես ասում  էր, որ ընտրակաշառքը խախտում է, և այդ առումով ընտրություններն անցել են խախտումներով, բայց մյուս կողմից դա այն է, ինչպես քվեարկել են մարդիկ և ընտրությունների արդյունքներն օբյեկտիվ են: Այսինքն այնպես չէր, որ Արամ Սարգսյանն ասում էր, որ մենք չենք ընդունում, իսկ Էդմոնն ասում էր՝ ընդունում ենք:   

-Ձեր կարծիքով նախա՞նձն է պատճառը, որ ՕՐՕ-ի անդամները մեղադրում են «Ելք» դաշինքին՝ իշխանության հետ համագործակցելու մեջ: Իրականում կա՞, կամ երբևէ եղե՞լ է ձեր կուսակցության առաջնորդների և իշխանությունների միջև նման համագործակցություն:

-Իշխանությունների և մեր դաշինքի միջև համագործակցություն իհարկե չի եղել  և չկա: Ինչ վերաբերում է ՕՐՕ-ին, ապա նրանցից ոմանք մինչև ՕՐՕ-ի անդամ լինելը մեզ հետ էին բանակցում և ուզում էին մեր դաշինքի անդամ լինել: Եթե մենք իշխանական պրոեկտ ենք, ապա ինչի՞ համար էին գալիս մեզ հետ համագործակցելու: Տարակուսելի է։ Չգիտեմ հիմա ինչն է իրենց մեջ խոսում, նախանձը, թե՝ այլ բան:  Թող վերլուծեն, իրենք իրենց հասկանան, թե ի՞նչ են ուզում, ովքե՞ր են իրենք, հանրությունն ի՞նչ ակնկալիքներ ունի այդ դաշինքից:  

- Ընդամենը մի քանի ամիս առաջ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարում էր և ապացուցում, որ Էդմոնը Մարուքյանը համագործակցում է իշխանությունների հետ և հիմնականում քվեարկել է իշխանությունների շահերից ելնելով: Փաստորեն  սխա՞լ էր Նիկոլ Փաշինյանը:

- Իրականում դրանք դիտարկումներ են, փոխադարձ քննադատություն, ոչ թե իշխանական պրոեկտ լինելու մեջ մեղադրանքներ։ Նիկոլ Փաշինյանը ոչ թե ասում էր Էդմոն Մարուքյանն իշխանության մարդն է, այլ որ մենք չենք համագործակցում, որովհետև Էդմոնը խնդրի լուծումն այլ կերպ էր տեսնում, օրինակ՝ գնում կողմ էր քվեարկում կառավարության ծրագրերին, բայց որոշ շփումներից, փոխադարձ քննադատություններից հետո երկու ուժերն էլ հասկացան, որ ընդհանուրն այնուամենայնիվ ավելի շատ է: Նիկոլը, Էդմոնը և նրանց թիմակիցները ուժ գտան իրենց մեջ հասկանալու, որ իրականում լուրջ տարաձայնությունները չկան, իսկ ամենակարևորը՝ լավ Հայաստանի մասին երազանքն ընդհանուր է: Այժմ մենք գնում ենք մեկ կուսկացություն դառնալու՝ «Հանրապետություն» կուսակցության մեր գործընկերների հետ։

-Կվերհիշե՞ք քարոզարշավի ընթացքում տեղի ունեցած ամենազավեշտալի դեպքը:

-Ես քարոզարշավն իրականացնելու բավականին հետաքրքիր ձև էի մտածել՝ հասցեական նամակներ էի գրում իմ ընտրատարածքի քաղաքացիներին: Ինչ-որ ժամանակ անց ես էլ էի այդ նամակները տանում, զավեշտալի էր, երբ դուռը թակում էի, մարդիկ բացում էին և ասում էի՝ դուք նամակ ունեք, նրանք հետաքրքրվում էին թե ումի՞ց է, պատասխանում էի, որ ինձանից : Զավեշտալի էր, քանի որ կարող էի իմ խոսքն ասել մարդկանց, բայց ես դա անում էի նամակի միջոցով, որպեսզի մարդկանց ժամանակը չխլեմ:

-Պատգամավոր ընտրվելուց հետո ի՞նչ փոխվեց Ձեր կյանքում:

-Ոչ մի բան: Աշխատավայրս (ծիծաղում է) և կարծում եմ փոխվեց այն, որ  ես ավելի պրոֆեսիոնալ կերպով զբաղվելու եմ քաղաքականությամբ և իմ ծրագրերի աստիճանաբար իրագործմամբ: 

-«Ելք» դաշինքում կա՞ն մարդիկ, որոնց հետ բացի գործնականից, մոտ եք նաև ընտանիքներով:

-Այո,՛ իհարկե, հիմնականում ՔՊ-ի անդամների հետ, քանի որ որոշակի ճանապարհ ենք անցել նրանց հետ և  հիմա էլ մոտ ենք ընտանիքներով, բայց «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցությունում այնպիսի ընկերներ եմ ձեռք բերել, որ վստահ եմ՝ գնալով այդ հարաբերությունները զարգանալու են: 

-Ինչպե՞ս եք ծանոթացել Ձեր կնոջ հետ:

-Մենք ծանոթացել ենք 2004թ.-ին, ուսանողների և երիտասարդ գիտնականների շարժում եղավ՝ Հանուն գիտության զարգացման: Ես այդ շարժման նախաձեռնողներից և հիմնական համակարգողներից էի: Այդ ժամանակ ասպիրանտ էի, մեզ միացել էին նաև ուսանողները: Գոհարն էլ այդտեղ էր, նա համակարգող խմբի մի քանի այլ անդամների համակուրսեցին էր:

Այդ ընթացքում ծանոթացանք, հետո դարձանք ընկերներ, այդ թվում՝ Գոհարի հետ, բայց նա ինձ համար հենց սկզբից էլ պարզապես ընկեր չէր: Գոհարի սիրտը գրավելն իրականում շատ դժվար գործ էր և ես դեռ գրավում եմ նրա սիրտը: Կարծում  եմ՝ զգացմունքն այնպես չէ, որ մի անգամ գալիս և այդպես մնում է, այդ զգացմունքն անընդհատ պետք է սնվի երկկողմանի: 

-Հայաստանում ո՞ր վայրն եք ամենից շատ սիրում, որտե՞ղ կարելի է Ձեզ հաճախ տեսնել:

-Ես ունեմ նախընտրած փաբեր, ժամանակ ունենալու դեպքում ընկերներիս հետ այցելում եմ, իհարկե կան սրճարաններ, որտեղ ևս լինում եմ: 

-Ձեր կյանքի ամենամեծ ամոթի զգացումը ե՞րբ և ինչու՞ եք ապրել:

-Էդպիսի առանձնահատուկ դեպք չեմ հիշում։ Առհասարակ ինձ մոտ ինքնաքննադատության աստիճանը բավական բարձր է, երբեմն անգամ անհարկի, այնպես, որ նույնիսկ մանրուքները ինձ չեմ ներում: Եթե ինչ-որ բան իմ խոսքերի կամ արարքների մեջ ինձ դուր չի գալիս, դա ինձ երկար տանջում է:

-Ի՞նչը կամ ովքե՞ր կարող են Ձեզ նյարդայնացնել:

Մի քանի հարց էլ ուղղենք Ձեր կնոջը՝ Գոհար Աբաջյանին

-3 բառով ինչպե՞ս կբնութագրեք Ձեր ամուսնուն

-Չե՞ք տխրել, որ «ԵԼՔ» դաշինքը հաղթել է և հիմա Ձեր ամուսինը ավելի քիչ է տանը լինելու: Չէ՞ որ քաղաքականությունը նրան կարող է խլել Ձեզանից:

-Երբևէ մտածե՞լ էիք, որ Ձեր ամուսինը մի օր պատգամավոր կդառնա: 

 Նյութը պատրաստեցին

Մարիամ Մելքումյանը 

Անուշ Մուրադյանը 

Լուսանկարները՝ Խաչիկ Էլլոյանի