Հայոց Ցեղասպանության վերաճանաչման վերաբերյալ ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի 2019 թ. հոկտեմբերի 29-ի թիվ 296 բանաձևը ԱՄՆ կողմից Ցեղասպանության նախորդ պաշտոնական ճանաչումներից էականորեն տարբերվում է թե ժամանակի և աշխարհաքաղաքական համատեքստերի, և թե բովանդակության առումներով:
Նախկինում ճանաչումները տեղի էին ունենում Սառը պատերազմի ժամանակվա կայուն և անխախտելի համարվող աշխարհակարգի ու սահմանների պայմաններում, առավելապես ունեին պատմական արդարության նկատմամբ քաղաքակակրթական տուրքի շարժառիթ և զերծ էին գործունեական հեռանկարից:
Մինչդեռ ներկայիս բանաձևը աշխարհում, հատկապես՝ Մեծ Մերձավոր Արևելքի մեր տարածաշրջանում, տեղի ունեցող «տեկտոնական» փոփոխությունների և այդ փոփոխությունները որոշակի ընթացքով տանելու ԱՄՆ ռազմավարության արտահայտությունն է:
Այս բանաձևը, նրա ընդունման տասնամյակների նախապատմությունը և ներկա համատեքստը արտահայտում են ԱՄՆ-ի՝ որպես աշխարհաքաղաքական հզորագույն կենտրոնի, ամբողջ քաղաքական վերնախավի.
ԱՄՆ-ում միջկուսակցական բացառիկ լարված հակասությունների պայմաններում այս բանաձևի ընդունման աննախադեպ երկկուսակցական համախոհությունն ու միաձայնությունը վկայում են այն մասին, որ ամերիկյան քաղաքականության վերոնշյալ փոփոխությունը երկարաժամկետ է և կախված չի լինելու առաջիկա նախագահական ընտրությունների արդյունքից:
Տարածաշրջանի անվտանգային ճարտարապետության ապագայի սցենարներում մեզ համար առկա է պատմականորեն հազվադեպ հանդիպող մի հնարավորություն, երբ ստեղծվում է մեծ ուժերի այնպիսի դասավորություն, որտեղ նոր կայուն հավասարակշռության առաջացումը կախված է լինում նաև փոքր ուժերի վարքից:
Նման հազվադեպ հնարավորությունները փոքր ուժերի համար իրենց կարգավիճակը որակապես բարելավելու և իրենց սուբյեկտությունը հաստատելու կամ դրա մակարդակը բարձրացնելու լավագույն միջոցներն են:
Եվ, ընդհակառակը, այդպիսի հնարավորությունները չօգտագործելու պարագայում դրանք հավելյալ, երբեմն՝ աղետալի, մարտահրավերներ են ստեղծում փոքր ուժերի համար:
Թե այս բանաձևը, և թե մոտ ապագայի զարգացումները հայկական շահերին ծառայեցնելու պատմական հնարավորությունը կախված է լինելու ոչ միայն աշխարհաքաղաքական մեծ ու փոքր կենտրոնների միջև ուժային նոր հավասարակշռությունից, այլև հայկական գործող քաղաքական վերնախավի մտավոր և կամային հատկանիշների տրամաչափից, նրա կողմից պատմական պահի ճակատագրականությունը ըմբռնելու կարողությունից, ստեղծվող նոր հավասարակշռության մեջ դերակատարություն ստանձնելու և առաջացող հնարավորությունները հայկական ինքնիշխանության ամրապնդմանը ծառայեցնելու ամուր նպատակադրումից:
Պետք է հասկանալ, որ բանաձևը, այո, շատ կարևոր է պատմական արդարության վերականգնման տեսակետից, սակայն այն ավելի կարևոր է մեր և ամբողջ տարածաշրջանի անվտանգության ապահովման, ինչպես նաև առհասարակ՝ մեր ազգային ապագայի համար։
Ուստի բանաձևը և դրանով երևակվող միտումները թերագնահատելու, առավել ևս՝ անտեսելու ձևով իրավիճակին և զարգացումներին բավարար չափով համարժեք չլինելու հետևանքը կարող է նաև աղետալի լինել:
Համարժեք լինելու պարագայում բանաձևը և դրանով մեկնարկվող գործընթացները.
Բանաձևը հուշում է, որ սկսելու համար պետք է օր առաջ հրաժարվենք անվտանգության ապահովման առումով բոլոր «ձվերը» մեկ զամբյուղում դնելու մոտեցումից և ըստ ազգային անվտանգության գերակայությունների՝ ԱՄՆ-ի, Իրանի, Չինաստանի, Հնդկաստանի, Վրաստանի և մյուս դերակատարների հետ համապատասխան մակարդակի և խորության հարաբերություններ հաստատելու միջոցով դիվերսիֆիկացնենք մեր արտաքին-անվտանգային քաղաքականությունը:
Բանաձևը ընտրության ուղերձ է: