Կարևոր իրադարձություններ

Մտածողության առումով շատ բան չի փոխվել, հասարակությունը շարունակում է անձերին ընտրել. «Փաստ»

05 Հուլիս, 2018 08:30
Մտածողության առումով շատ բան չի փոխվել, հասարակությունը շարունակում է անձերին ընտրել. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Քաղաքագետ Սարո Սարոյանի դիտարկմամբ, առաջիկա քաղաքական գործընթացներում առաջընթաց ապահովելու համար որոշակի պայմաններ են հարկավոր: Առաջին հերթին պետք է մի շարք օրենքներում փոփոխություններ կատարել: Առանց դրանց հնարավոր չի լինի այնպիսի քաղաքական իրավիճակ ձևավորել, որ հանրությանը զերծ կպահի քաղաքական ուժին ընտրելիս այս կամ այն անձին նախընտրելու տրամաբանությամբ առաջնորդվել:

 

«Փոփոխությունների պահանջը «Ընտրական օրենսգրքի», կուսակցությունների, բիզնեսը քաղաքականությունից տարանջատելու պահանջով է պայմանավորված: Եվ առանց այսօրինակ խնդիրներ լուծելու, պետք չէ սպասել, որ քաղաքական դաշտում որևէ էական փոփոխություն կլինի: Առանց նման փոփոխությունների կուսակցությունների շուրջ համախմբումը կրկին կլինի անձերով և ոչ թե գաղափարներով պայմանավորված: Այսինքն, առաջիկա արտահերթ ընտրությունները մոտավորապես կլինեն այն տրամաբանությամբ, ինչպիսին եղել է նախորդ 20 տարիների ընթացքում»,– ասաց քաղաքագետը:

Ս. Սարոյանի դիտարկմամբ, հասարակության վարքագիծն ընտրություններից առաջ որոշակի առաջընթացի նրբերանգներ կպարունակի, սակայն էական ոչինչ չի փոխվի: Եվ որպեսզի հասարակությունը սկսի ոչ թե անձերի, այլ ծրագրերի միջև ընտրություն կատարել, հարկավոր են արմատական փոփոխություններ իրականացնել: 

Դիտարկմանը, որ եթե խնդիրն օրենսդրության դաշտում է, ապա գաղտնիք չէ, որ կան հրաշալի օրենքներ, որոնք, սակայն, իրականում չեն գործում միայն այն պատճառով, որ դրանց հասարակական պահանջարկը չկա: Եվ եթե հաջողվի օրենսդրական փոփոխություններ իրականացնել, ապա որքանո՞վ դրանք կօգնեն, որպեսզի առաջիկա ընտրությունները ոչ թե անձերի, այլ ծրագրերի միջև տեղի ունենան, քաղաքագետը պատասխանեց.

«Ցանկացած օրենք որոշակի մտածողության արտահայտություն է: Սակայն մենք սովոր չենք մտածել, որ օրենքները բոլորիս համար են: Մեր հասարակության մտածելակերպի համաձայն, գրված օրենքներն իրենց չեն վերաբերում, այդ իսկ պատճառով էլ մեզ համար խորթ է հասկանալ, որ ցանկացած օրենք պետք է հանրային մտածողության անբաժանելի մասը դառնա և հանրային մտածելակերպի արտահայտությունը լինի: Եվ ձեր հարցն էլ անցած 20 տարվա հանրային մտածողության մասին է, քանի որ նախկինում գործող օրենքները չեն բխել հանրային շահերից և պահանջից, որն իրականում այդպես չի եղել»:

Օրենսդրական շատ փոփոխություններ պետք է բխեն հանրային նոր մտածելակերպից և պահանջից, համոզված է Ս. Սարոյանը, որի արդյունքում այս կամ այն ոլորտին վերաբերող իրավահարաբերությունները պետք է հանրության լայն շերտերին գոհացնեն: Բացի այդ, կարևոր է, որ բիզնեսը քաղաքականության հետ սերտաճած չլինի:

 

«Պետք է համապատասխան մեխանիզմներ լինեն, որոնք կերաշխավորեն արդար և թափանցիկ ընտրություններ, «Քրեական օրենսգրքով» նախատեսված հոդվածների համաձայն պետք է ստեղծվեն այնպիսի լրջագույն պայմաններ, որոնք կստիպեն, որ մարդիկ չգնան ընտրակաշառքի ճանապարհով»,– ասաց Ս. Սարոյանը:

Այդ ամենը, սակայն, կրկին կմնա որպես բարի ցանկություն, եթե առաջին պլան չմղվի քաղաքական կամքի գործոնը, համոզված է քաղաքագետը: Ներկայում տեղի ունեցող գործողությունները հենց այն մասին են փաստում, որ նոր իշխանությունները նման քաղաքական կամք դրսևորելու պատրաստակամություն ունեն, ինչն էլ հանրային կամարտահայտությամբ է պայմանավորված:

«Ներկա իշխանությունների քաղաքական կամքը կաշկանդված է հանրային կամքով: Եվ այս պարագայում, երբ խոսում ենք օրենքների մասին, տեսականորեն պետք է հասկանանք, որ դրա հետևում որոշակի քաղաքական կամք կա, որի հետևում էլ հանրային կամքն է գործում: Այսինքն, թավշյա հեղափոխությունը հենց դրա արտահայտությունն է եղել: Հետագայում նույնպես հանրությունն իր կամքն է պարտադրելու: Եվ այս պարագայում հանրությանը հուզող հարցերի օրենսդրական կարգավորումները պետք է այնպիսին լինեն, որպեսզի հասարակության կամքն արտահատելու մեխանիզմների վերածվեն և առաջ մղեն քաղաքական պրոցեսները»,– ասաց Ս. Սարոյանը:

Քաղաքագետի դիտարկմամբ, սակայն, որքան էլ մեծ լինի հանրության կամարտահայտման համար նպաստավոր օրենսդրական դաշտ ապահովելու ցանկությունը, այնուամենայնիվ, կան հետադիմական ուժեր, որոնք քաղաքական պրոցեսները տանում են նախկին ձևաչափերով՝ անձերի, կեղծ դաշինքներ ձևավորելու սցենարներով, ինչն էլ առաջիկա ընտրությունների ժամանակ թույլ չի տա ընտրություն կատարել ծրագրերի և ոչ թե անձանց միջև:

«Պետք չէ մտածելակերպի մեջ մեծ փոփոխությունների սպասել, քանի որ կա անհամապատասխանություն հանրության քաղաքական գիտակցության և քաղաքական ուժերի մտածողության մեջ: Բայց, մյուս կողմից, այդ դիսբալանսը կարող է վերաճել լուրջ կոնֆլիկտի, եթե քաղաքական միավորները չհասկանան, որ այլևս չի կարելի հետադիմական հայացքներով առաջնորդվել»,– ասաց Ս. Սարոյանը:

Կուսակցությունների վարքագիծը քննարկման առարկա դարձնելու հասարակական պահանջը թեև շատ չէ, սակայն, որոշ չափով դա էլ կա: Եվ եթե նախկինում քաղաքական ուժերն առանց վարանելու կարող էին քաղաքական կոալիցիաներ կազմել իրար հակասող գաղափարախոսություններ ունեցող քաղաքական ուժերի հետ, ապա դա էլ կամաց-կամաց կփոխվի:

«Այսօրինակ հարցերի շուրջ հանրության ուշադրությունը բևեռված է, բայց այն պետք է ավելի խորացնել: Այդ երևույթը նույնպես առկա է, քանի որ իրականում կուսակցություններն ընդամենը ըստ ծրագրերի են տարբեր, իսկ դրանց ղեկավարները նույն որակն ունեն: Նրանց համար կուսակցությունների ծրագրերն ընդամենը թղթի վրա գրված ինչ–որ բաներ են, ընդամենը արտաքին տեսքի համար պահանջվող մի բան: Այդ պատճառով էլ նման դաշինքներ են ձևավորվում: Դա նույնպես կեղծիք է, որը պետք է հետագայում թույլ չտալ: Այս առումով ընդգծեմ, որ ոչ թե հանրությունը դա չի գիտակցում կամ նկատում, այլ քաղաքական միավորներն են շատ հետ մնացել հասարակությունից և հետ են ձգում նաև հասարակությանը: Բայց սա էլ երկար չի կարող տևել, քանի որ նման մոտեցումը երկար շարունակելու դեպքում հասարակության վզին գցվող օղակը ուշ թե շուտ իրենց վզին կհայտնվի: Ցավոք, շատ քաղաքական ուժեր այս ամենը չեն հասկանում, ինչպես ընդամենը ամիսներ առաջ Հանրապետական կուսակցությունը շատ բան չէր հասկանում: Այնպես որ, հասարակությունը կարող է այնքան հասունանալ, որ քաղաքական ուժերին էլ ստիպի զարգանալ: Հակառակ դեպքում քաղաքական ուժերն ու միավորները կընկնեն իրենց սեփական թակարդը»,– ասաց Ս. Սարոյանը:

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

Լրահոս

Դիտել ավելին