«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

ՀՀԿ–ական պատգամավոր, գործարար Սամվել Ալեքսանյանին պատկանող «Երևան սիթի» սուպերմարկետների ցանցում ԱԱԾ–ն նախորդ շաբաթ քրեական գործ հարուցելու հիմք հանդիսացող բացահայտումներ կատարեց: Դրանից հետո հանրության շրջանում սկսեցին շրջանառվել լուրեր այն մասին, թե այդ Ա/Ձ–ների լուծարմանը կհետևի գյուղմթերքի թանկացում՝ ընդհուպ մինչև 30–50%: Խոսվում էր նաև երկրորդ սցենարի մասին, որի համաձայն գյուղացիներից ապրանքները կվերցվեն շատ ցածր արժեքով: Իրականում ի՞նչ սպասել և արդյո՞ք այս սցենարների զարգացումն անխուսափելի է: Թեմայի շուրջ «Փաստ»–ը զրուցել է տնտեսագետ Ատոմ Մարգարյանի հետ:

–Կտրուկ թանկացումների կամ գյուղացիներից բավական ցածր արժեքով մթերք ձեռքբերելու վտանգ տեսնո՞ւմ եք: 

– Այո, այդպիսի ռիսկեր կան և միշտ էլ կարող են լինել: Բայց պետք է տեսնել, թե այդ անհատ–ձեռներեցները «առաջին ձեռքից» գնորդնե՞ր են, թե՞ միջնորդների միջոցով է ամեն ինչ կատարվել: Քանի միջնորդ օղակ է եղել, և այդ միջնորդներն իրենց հերթին որքանով են թանկացրել ապրանքը: Երբ այս շղթաները բացվեն, գյուղացին հնարավորություն կունենա անմիջականորեն վաճառել իր ապրանքը: Սա շատ կարևոր ու բավական հին խնդիր է: Գյուղատնտեսական շուկաներում առևտուր անող միջնորդներն իրենց մարքեթինգային խողովակներն օգտագործելով՝ այսպիսի հարցեր են առաջ բերել: Սա ևս պետք է ուսումնասիրվի: Այդտեղ գնաճը զսպելու լրացուցիչ հնարավորություններ կան: Տեսեք՝ խնդիրն ինչն է: «Երևան սիթի»–ի ցանցը մոնոպոլ գնորդ է՝ մոնապսոնիստ է, ում կողմից պայմանավորված գներ են դրվել: Այդ գներն ավելի բարձր են, քան՝ գյուղատնտեսական շուկաներում: Հետևաբար, այս մենաշնորհները կարգավորելը, դրանց շուկայական մրցակցության դաշտ բերելը գները զսպող երկրորդ գործոնն է: Որոշ սուպերմարկետների տերերի հոխորտանքներն այն մասին, թե գները կբարձրանան ու դա կուղղվի կառավարու­ թյան դեմ, անլուրջ խոսակցություններ եմ համարում: Իրենք պետք է մտածեն իրենց խնդիրների մասին, տասնյակ միլիարդներով չվճարված հարկերի մասին, 189–րդ հոդվածի մասին: Քրեական օրենսգրքի 205– րդ հոդվածն էլ պետք է կիրառվի: Խոսքը վերաբերում է հարկեր վճարելուց չարամտորեն խուսափելու, առանձնապես խոշոր չափերով հարկային պարտավորությունները չկատարելու մասին: Երբ գործարար մարդկանց ասում էին, թե վենդետա ու հետապնդումներ չեն լինելու, թող իրենց չկատարած պարտավորությունները կատարեն ու հանգիստ քնեն, հենց այնպես չէր ասվում:

– Ամեն դեպքում եթե ԱՁ–ները լուծարում են և 2% հարկը դառնում է 20%, գյուղմթերքի գները չպիտի՞ բարձրանան:

– Դա մեխանիկական գնահատական է: Գները, համենայն դեպս, չեն բարձրանա 18%–ով: Հնարավոր է՝ որոշակի աճ լինի, բայց շուկայական սելեկտիվ, մրցակցային մեխանիզմը գները կբերի նորմալ ծախսերի ու շահույթների տիրույթ:

–Միակ լուծումը շուկայական հարաբերությունների ինքնակարգավորո՞ւմն է:

–Այո՛, շուկաներն իրենք հավասարակշռում են գները: Գյուղատնտեսական մթերքի շուկաները մասսայական ապրանքների շուկաներ են: Այդտեղ որևէ մեկը արդեն չի կարող գին թելադրել: Իսկ այս իրավիճակում, երբ մոնոպոլ գնորդներ են աշխատել, միջնորդներ են եղել, այո՛, գներն արհեստականորեն բարձրացրել են գերշահույթ ունենալու նպատակով: Հիմա դա չի լինելու: 

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում