Շաբաթներ անց՝ հոկտեմբերի 5–ին Վայոց Ձորի մարզի Եղեգնաձորի մարզպետարանում տեղի կունենան «ԱԳԱՊԵ» ՍՊԸ–ի կողմից ներկայացված ՀՀ տարածքի 5–րդ պայմանական բլոկում նավթի և բնական գազի երկրաբանական ուսումնասիրության նախնական գնահատման հայտի վերաբերյալ հանրային երկրորդ քննարկումները:

«ԱԳԱՊԵ» ընկերությունը «Արմենիան Գազ ընդ Փաուեր Ինտերփրայզիս Ինք.» ԲԲ ընկերության դուստր ձեռնարկությունն է: Այն 5–րդ պայմանական տարածքում՝ Վայոց Ձորի և Սյունիքի մարզերում, ածխաջրածնի հեռանկարներ է հայտնաբերել: Ըստ նախագծի՝ վերլուծությունը կատարվել է 2007թ. սկսած երկրաբանահետախուզական լայնամասշտաբ աշխատանքների հիման վրա:

Աշխատանքների ծրագրի նպատակն է զարգացնել նավթի և գազի երկրաբանության հիմնական բաղադրիչների, այդ թվում՝ ստրուկտուրայի վերաբերյալ գիտելիքները, պարզել մայր ապարների և ավազանների տեղաբաշխումը և որակը, ածխաջրածիններ առաջացնելու հնարավորությունն ու դրանց պարփակման պոտենցիալը: Երկրաբանահետախուզական աշխատանքների ծրագրի արդյունքներից կախված «ԱԳԱՊԵ» ընկերությունը կիրականացնի նվազագույնը երկու հետախուզական հորատանցքի հորատում 5–րդ պայմանական տարածքում: Ենթադրվում է, որ հորատանցքը կհորատվի նվազագույնը 2 հազար մ խորությամբ:

Հայաստանում նավթի և բնական գազի հնարավոր պաշարների վերաբերյալ «Փաստը» զրուցել է Երկրաբանական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Մարատ Գրիգորյանի հետ՝ պարզելու հայաստանյան գազի ու նավթի հնարավոր պաշարների առկայությունը:

– Ի՞նչ հիմքով կարելի է հույս ունենալ, որ Հայաստանում բնական գազի և նավթի որոշակի պաշարներ գուցե և կան:

– Ինչպես ասում են, հույսը վերջինն է մեռնում: Նույնիսկ ամենավատագույն պայմաններում մարդիկ հույս են կապում ինչ–որ բանի հետ: Նավթի և գազի որոնումներ առաջին անգամ կատարվել են 40–ական թթ. վերջերին, հորատումներ են իրականացվել, և նավթի ու գազի կուտակումների որոշակի նախանշաններ են հայտնաբերվել, ինչը հիմք է տվել այդ աշխատանքները հետագայում խորացնելու ու զարգացնելու: 60–ականն թթ. նույնպես նմանատիպ աշխատանքներ տարվեցին, վերջում առանձնացրին տարածքներ Հոկտեմբերյանի տարածքում, հորատումներ կատարեցին և որոշակի խորություններից մեծ ճնշումով գազի ելք գրանցվեց: Դա բավական հուսադրող էր: Անգամ այն ժամանակ ցանկացան խողովակաշար անցկացնել և գազը հասցնել Երևան, սակայն 2 ամիս անց գազի ճնշումն ընկավ, և հանքավայրը դարձավ ոչ հեռանկարային: Պարզվում է՝ կար կուտակում, բայց ոչ հանքային ու արտադրական նշանակության: Պարզապես թաքստոցներում ժամանակին կուտակված գազերը մեծ ճնշումով դուրս էին եկել մակերես:

Հորատումներ իրականացվեցին նաև Գառնի–Երևան ճանապարհահատվածի վրա՝ Հացավանի տարածքում: Այնտեղից նավթի նմուշներ վերցրեցին, բայց այդպես էլ արտադրական նշանակության հանքավայր չհայտնաբերվեց: Իսկ անկախության տարիներից հետո մի քանի արտասահմանյան ընկերություններ նույնպես հորատման փորձեր արեցին, սակայն ապարդյուն:

Հայաստանի երկրաբանական կառուցվածքն այնպիսին է, որ ամբողջովին մերժել, թե մենք կարող ենք նավթի, գազի կուտակումներ ունենալ, ճիշտ չէ: Բայց և այդքան հուսալուց հետո, իրական արժեքը տեսնելու դեպքում, մի փոքր հույսը դառնում է ավելի անիրական: Փաստացի՝ տվյալները մերժողական են, քան հաստատող: Բայց ամեն դեպքում տարածքի կառուցվածքը նավթագազային կուտակումների տեսակետից հեռանկարային է և հետաքրքրություն ներկայացնող:

Ցանկացած աշխատանք կատարելուն չի կարելի խանգարել ու մերժել: Բայց դա պետք է կատարվի պրոֆեսիոնալ, ոչ թե սիրողական մակարդակով, ու հատկապես տեղի մասնագետների կարծիքը հաշվի առնելով:

– Եթե նավթի ու գազի ինչ–որ պաշարներ, այնուամենայնիվ, հայտնաբերվեն, Հայաստանում դա ի՞նչ հարց կարող է այսօր լուծել:

– Ցանկացած փոքր ծավալի արտադրական նշանակության հանքավայրի առկայությունը մեծ նախադրյալ կհանդիսանա տնտեսության ու երկրի զարգացման, ինչպես նաև ներքին սպառման հարցերը լուծելու համար: Այնպես որ, հանքավայրի առկայությունը, բացումը, արդյունաբերական պաշարների առկայությունը, դրա խելացի, ռացիոնալ ու համալիր օգտագործումը տնտեսության համար կարևոր նշանակություն ունի:

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում